Jak wynika z art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawę opodatkowania obniża się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen. Wskazać należy, iż pojęcie opustu czy też obniżki ceny odpowiada pojęciu rabatu, które było używane w treści wcześniej obowiązującego art. 29 ustawy o podatku od towarów i usług. Przy czym podkreślenia wymaga, iż strony umowy sprzedaży często nie nazywają takich zdarzeń rabatami, a premią pieniężną, bonusem bądź jeszcze inaczej.
W przeszłości podatnicy, organy podatkowe oraz sądy administracyjne prezentowały rozbieżne stanowiska w zakresie opodatkowywania premii pieniężnych/bonusów podatkiem VAT. Problemy interpretacyjne dotyczące opodatkowywania bonusów jakie istniały istniały w tym zakresie do 2012 r. skutkują wątpliwościami co do konieczności opodatkowywania tego typu premii także obecnie.
Przypomnieć należy, iż w 2012 r. Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął problemy związane z opodatkowaniem podatkiem VAT bonusów pieniężnych. W uchwale z dnia 25 czerwca 2012 r. (sygn. I FPS 2/12). NSA uznał w niej, że: "Wypłata kontrahentowi bonusu warunkowego (premii pieniężnej) z tytułu osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży lub terminowości regulowania należności stanowi rabat w rozumieniu art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zmniejszający podstawę opodatkowania". NSA stanął zatem na stanowisku, że typowa premia pieniężna/bonus niezwiązany z żadnymi świadczeniami po stronie otrzymującego premię/bonus (należny tylko za poziom zakupów bądź terminowość zapłat) w istocie stanowi zbiorczy rabat. Pogląd ten pozostaje aktualny na gruncie obowiązującego obecnie art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT.
Przedstawione stanowisko NSA zostało potwierdzone w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 27 listopada 2012 r. (nr PT3/033/10/423/AEW/12/PT-618). Wskazano w niej, że premie pieniężne czy bonusy otrzymywane przez nabywcę od dostawcy za nabycie określonej ilości towarów czy uzyskanie określonego poziomu wartości sprzedanych towarów co do zasady nie są wynagrodzeniem za świadczenie usługi, a wypłacenie takiej premii nie kreuje odrębnej od dostawy towaru czynności objętej podatkiem od towarów i usług.
Udzielający bonusu za nabycie określonej ilości towarów czy uzyskanie określonego poziomu wartości sprzedanych towarów powinien udokumentować go zbiorczą fakturą korygującą. Przypomnieć zaś należy, że przepisy dotyczące faktur umożliwiają wystawianie zbiorczych faktur korygujących także dla wszystkich czynności dokonywanych w danym okresie. Na fakturze tego typu należy obowiązkowo wskazać przyczynę korekty. Z uwagi na powyższe, określenie przyczyny korekty za pomocą opisu „bonus za sprzedaż” jest tożsame z użyciem opisu „rabat”. Jak bowiem wyżej wskazano na gruncie podatku VAT bonus niezwiązany z żadnymi świadczeniami po stronie otrzymującego go podmiotu stanowi w istocie rabat.
Tekst: Ewelina Błądek; młodszy konsultant podatkowy, ECDDP Sp. z o. o.