Aby jednak można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych, stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie. Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy.
Zobacz też: Jak zarządzać flotą lokomotyw?
W celu prawidłowego zidentyfikowania nieodpłatnego świadczenia w odniesieniu do członków zarządu pełniących swoje funkcje bez wynagrodzenia należy ustalić, kto pełni tego rodzaju funkcję. Inne skutki podatkowe należy bowiem określić w przypadku, kiedy funkcję członka zarządu pełni udziałowiec (akcjonariusz) a inne w przypadku kiedy członek zarządu nie jest wspólnikiem takiej spółki.
Jeśli członek zarządu pełniący swoją funkcję nieodpłatnie jest jednocześnie wspólnikiem spółki, w tym zakresie nie powstanie przychód z nieodpłatnych świadczeń. Należy bowiem podkreślić, że w ramach stosunków łączących spółkę kapitałową ze wspólnikami takiej spółki szczególną rolę odgrywają świadczenia wynikające z umowy spółki, m.in. świadczenia związane z pełnieniem funkcji w jej organach. W przypadku tego rodzaju świadczeń wspólnika na rzecz spółki nie można uznać, że Spółka uzyskała nieodpłatne świadczenie, nawet jeżeli nie zostało określone z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie wspólnika. Sprawowanie funkcji członka zarządu nieodpłatnie nie jest uznawane za działanie nieekwiwalentne, gdyż spełniający może uzyskać w przyszłości wzajemną korzyść majątkową w postaci prawa do dywidendy. Takie stanowisko potwierdził przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach (interpretacja indywidualna o sygn. IBPBI/2/423-1400/12/PC z dnia 1 lutego 2013 r.) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja indywidualna o sygn. ILPB3/423-1061/09-2/KS z dnia 10 lutego 2010 r.). Potwierdzenie powyższego stanowiska można również odnaleźć w orzecznictwie sądowo administracyjnym (m.in. prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku sygn. I SA/Gd 949/09 z dnia 18 marca 2010 r.).
Zobacz też: Pracodawca nie chce zwrócić kosztów za użytkowanie samochodu
Odmienne, od powyżej przedstawionych, skutki podatkowe powstaną w przypadku, kiedy nieodpłatne pełnienie funkcji będzie dotyczyło członków zarządu nie będących jednocześnie wspólnikami tych spółek. W tym zakresie podkreśla się, że wykonywanie przez daną osobę funkcji zarządczych w spółce bez wynagrodzenia stanowi dla podmiotu otrzymującego takie świadczenie przychód z nieodpłatnych świadczeń - pełnienie funkcji zarządczych nieodpłatnie jest bowiem świadczeniem nieekwiwalentnym (takie stanowisko wyraził przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej o sygn. ILPB3/423-72/11-4/KS z dnia 9 maja 2011 r.).
Podsumowując, pełnienie funkcji członka zarządu bez wynagrodzenia przez osoby będące jednocześnie wspólnikami tych spółek nie rodzi po stronie spółki obowiązku rozpoznania przychodu z nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o PDOP. Taki obowiązek powstanie jednak w przypadku kiedy członek zarządu będzie pełnił swoją funkcję nieodpłatnie i jednocześnie nie będzie wspólnikiem tej spółki.
Zobacz też: Modele telefonów dla pracowników różnych szczebli
Tekst: Tomasz Musialski, Konsultant Podatkowy w Dziale Podatków Bezpośrednich ECDDP