Szeroko pojęty złom, a w tym również zużyte akumulatory często stają się przedmiotem nieuczciwych działań podmiotów, które dokonują wyłudzenia podatku od towarów i usług. Z przytoczonego powodu złom, a w tym również zużyte akumulatory zostały zaliczone do grupy towarów, od sprzedaży których rozliczanie podatku od towarów i usług odbywa się na odrębnie uregulowanych, specjalnych zasadach.
Podstawa prawna
Odmienne określenie podatnika podatku od towarów i usług w przypadku dostaw określonej grupy towarów wynika z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanego dalej „ustawą o VAT”). Przepis ten jest podstawą tzw. mechanizmu odwrotnego obciążenia (z angielskiego reverse charge).
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy, jeżeli dokonującym ich dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, niekorzystający ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, a dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2.
Zatem w przypadku sprzedaży w obrocie profesjonalnym towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT podatnikiem podatku VAT będzie nabywca.
Wśród towarów określonych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, co do których zastosowanie znajdzie zasada odwrotnego obciążenia, pod pozycją 7 o symbolu PKWiU 38.12.27 znajdują się „Odpady i braki ogniw i akumulatorów elektrycznych; zużyte ogniwa i baterie galwaniczne oraz akumulatory elektryczne”.
Zatem w przypadku sprzedaży zużytych akumulatorów, obowiązana do uiszczenia podatku VAT będzie firma dokonująca ich nabycia. Nie znaczy to jednak, że sprzedawca zużytych akumulatorów nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT. W takim bowiem wypadku firma będąca sprzedawcą zużytych akumulatorów powinna wystawić fakturę VAT, z tym że na fakturze nie będzie wskazana kwota podatku VAT. Zasada ta wynika z brzmienia art. 106 ust. 1 a ustawy o VAT.
Faktura VAT tak, ale..
Szczegółowe reguły wystawiania faktur zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie faktur”).
Jak wynika § 5 ust. 15 rozporządzenia w sprawie faktur faktury stwierdzające dokonanie dostawy towarów lub wykonanie usługi, dla których podatnikiem zgodnie z przepisami ustawy jest nabywca towaru lub usługi, zamiast danych dotyczących stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem zawierają:
1) adnotację, że podatek rozlicza nabywca, lub
2) wskazanie właściwego przepisu ustawy lub dyrektywy, wskazującego, że podatek rozlicza nabywca, lub
3) oznaczenie "odwrotne obciążenie".
Zastosowanie spójnika „lub” wskazuje, iż wystarczające jest użycie na fakturze dokumentującej transakcję sprzedaży m.in. zużytych akumulatorów przynajmniej jednej z określonych w § 5 ust. 15 rozporządzenia w sprawie faktur adnotacji, chociaż nic nie stoi na przeszkodzie zastosowania łącznie więcej niż jednego z wymienionych sformułowań.
Reasumując w przypadku dostawy zużytych akumulatorów lub innego z towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, to na podatniku będącym nabywcą ciąży obowiązek rozliczenia podatku. Dostawca zaś wystawia fakturę bez wskazywania stawki podatku VAT, kwoty podatku oraz kwoty należności określonej wraz z podatkiem, zamieszczając w treści faktury przykładowo adnotację, że podatek VAT rozlicza nabywca.
Tekst: Piotr Paszek, doradca podatkowy w ECDDP Sp. z o.o., Tomasz Kolarczyk, młodszy konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.