Podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Jednocześnie, podstawa ta obejmuje także koszty dodatkowe, takie jak koszty transportu, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy (art. 29a ust. 6 lit. b) ustawy o VAT).
Oznacza to, że podstawa opodatkowania obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy, w tym wszelkie koszty bezpośrednio związane z określoną dostawą towarów czy świadczeniem usług (tj. takie koszty, które wpływają bezpośrednio na wysokość kwoty należnej). Jak wynika ze stanu faktycznego, strony zawarły umowę, na podstawie której spółka Y dokonała dostawy wyrobów stalowych na rzecz podmiotu X oraz przetransportowała te towary do zakładu nabywcy. Usługa transportowa została wykonana na rachunek sprzedawcy, gdyż zgodnie z warunkami dostawy (DAP), podmiot ten był odpowiedzialny za dostarczenie towarów do określonego w umowie miejsca. Przy czym, spółka Y obciążyła kontrahenta kosztami usługi transportu na podstawie wystawionej faktury. W związku z powyższym, należy zauważyć, że strony nie zawarły odrębnych umów na dostawę wyrobów stalowych i wykonanie usługi transportowej. Usługa transportowa nie stanowiła dla spółki X celu samego w sobie, lecz jedynie służyła realizacji zasadniczego świadczenia w postaci dostawy towarów stalowych (wraz z ich transportem wg zasad Incoterms 2010). Biorąc więc pod uwagę ww. argumenty, należy stwierdzić, iż wartość usługi transportowej powinna stanowić element kalkulacyjny podstawy opodatkowania dostawy wyrobów stalowych.
Zobacz też: VAT- stawka 0% dla usługi dopełnienia formalności celnych związanych z eksportem towarów
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, podatnikami (czyli podmiotami zobowiązanymi do rozliczenia podatku VAT) są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy (towary objęte mechanizmem odwrotnego rozliczenia), jeżeli dokonującym ich dostawy jest - w uproszczeniu – przedsiębiorca (a sprzedaż nie jest zwolniona od podatku VAT).
Jeżeli wszystkie te warunki są spełnione łącznie, wówczas dostawa towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT (m.in. wyrobów stalowych) objęta jest mechanizmem odwrotnego obciążenia. Jak wynika zaś ze stanu faktycznego spółka X zamówiła wyroby stalowe, oznaczone symbolem PKWiU 24.10.31.0, tj. towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy o VAT. Zakładając zatem, że w przedmiotowej sprawie są spełnione pozostałe wymagania określone w art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, należy stwierdzić, że dostawa wyrobów stalowych dokonana przez spółkę Y słusznie została objęta mechanizmem odwrotnego obciążenia towarów.
Stanowisko to znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych, np. w interpretacji z dnia 17.12.2014 r., sygn. IPTPP1/443-598/14-4/ŻR Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w stwierdził w podobnej sprawie: „W związku z powyższym, w przypadku gdy Wnioskodawca dokonuje dostawy towarów objętych załącznikiem nr 11 opodatkowanych na zasadach określnych w art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy, to należy wskazać, że świadczone przez Wnioskodawcę (zlecone osobom trzecim) usługi transportu tych towarów - jako elementu transakcji zasadniczej - powinny być także opodatkowane na tych samych zasadach co dostawa towarów objętych załącznikiem nr 11 do ustawy, tj. na zasadach o których mowa w powołanym wyżej art. 17 ust.1 pkt 7 ustawy, czyli z zastosowaniem "mechanizmu odwrotnego obciążenia". ” (podobnie w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7.10.2014 r., sygn. IPPP3/443-610/14-4/RD oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4.03.2014 r., sygn. ILPP2/443-1181/13-2/JK).
Zobacz też: Usługa transportu towarów realizowana na życzenie klienta – podatek VAT
W związku z powyższym należy stwierdzić, że sprzedawca Y postąpił nieprawidłowo. Powinien był wystawić fakturę dokumentującą dokonanie kompleksowej transakcji objętej mechanizmem odwrotnego obciążenia: zarówno w zakresie dostawy wyrobów stalowych, jak i usługi transportowej. Oznacza to, że usługa transportowa nie powinna być wykazana jako odrębna pozycja na fakturze, podlegająca opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Właściwym postępowaniem byłoby natomiast wkalkulowanie kosztów transportu w cenę dostawy wyrobów stalowych i objęcie całej transakcji odwrotnym obciążeniem.
Tekst: Ewelina Kalita - Młodszy konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o.o., Paweł Barnik - Kierownik Zespołu ds. Podatku VAT w ECDDP Sp. z o.o.