Na gruncie podatku VAT opodatkowaniu podlega przede wszystkim odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W przypadku usług transportowych świadczonych na rzecz podatników miejscem świadczenia jest zasadniczo miejsce gdzie usługobiorca posiada swoją siedzibę. W konsekwencji polska firma zlecająca wykonanie transportu na terenie innego kraju powinna rozliczyć podatek VAT w Polsce (o ile świadczącym usługę jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą). W takim przypadku mamy bowiem do czynienia z importem usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o VAT.
W przypadku importu usług obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z zasadą ogólną wynikającą z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, a więc z chwilą wykonania usługi. W konsekwencji podatnik zobowiązany jest do wykazania podatku VAT należnego od nabywanych usług przewozu w deklaracji podatkowej składanej za miesiąc w którym usługi te wykonano (tj. w momencie zrealizowania przewozu). W przypadku importu usług kwota podatku należnego stanowić będzie podatek VAT naliczony podlegający odliczeniu zasadniczo w tej samej deklaracji podatkowej.
Zobacz też: Dokumentowanie udzielenia bonusu w VAT od 1 stycznia 2014 r.
Stawka 0% VAT dla transportu międzynarodowego
Co do zasady w przypadku importu usług przewozowych zastosowanie znajduje stawka podatku VAT wynosząca 23%. Jednocześnie jednak w art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT, dla transportu międzynarodowego przewidziano preferencyjną stawkę podatku w wysokości 0% .
Na podstawie art. 83 ust. 3 ustawy o VAT, przez usługi transportu międzynarodowego rozumie się:
1. przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:
a) z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej,
b) z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,
c) z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),
d) z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju;
2. usługi pośrednictwa i spedycji międzynarodowej, związane ze wskazanymi wyżej usługami.
Zobacz też: Eksport za pośrednictwem innego kraju członkowskiego UE, a VAT
Definicja transportu międzynarodowego
Z powyższej ustawowej definicji transportu międzynarodowego wynika, że transportem międzynarodowym jest ten transport, który zaczyna się lub kończy poza UE, czyli na terytorium kraju trzeciego. W takiej sytuacji całość usługi transportowej dotyczącej towarów uznawana jest za transport międzynarodowy, opodatkowany w kraju stawką 0%.
W przypadku zatem gdy, usługi świadczone przez przewoźników polegające na przewozie można zakwalifikować je jako transport międzynarodowy, podatnik rozpoznając import usług, może opodatkować przedmiotową usługę stawką 0%. Warunkiem jest tutaj posiadanie dokumentów niezbędnych dla zastosowania tej stawki.
Stosownie do art. 83 ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT, dokumentami stanowiącymi dowód świadczenia usług, transportu międzynarodowego, są w przypadku transportu towarów przez przewoźnika lub spedytora - list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora).
Zobacz też: Nowe obowiązki dla przewoźników wwożących towary do Unii Celnej
Przykład
Polski przewoźnik otrzymał zlecenie przetransportowania towaru z Polski na Ukrainę. W tym zakresie skorzystał z usług podwykonawcy – ukraińskiej firmy przewozowej, która to firma przetransportowała towar na Ukrainę. Polska firma transportowa posiada fakturę wystawioną przez ukraińskiego przewoźnika oraz CMR (tj. Międzynarodowy List Przewozowy).
Z tytułu dokonanej transakcji polski przewoźnik powinien rozpoznać import usług, opodatkowując przedmiotową usługę stawką 0%.
Tekst: Ewelina Błądek, Konsultant Podatkowy, ECDDP Sp. z o. o.