Trudno wyobrazić sobie usługę kurierską bez odpowiednio przygotowanego kartonu, w którym umieszczona jest zawartość paczki. Jeszcze trudniej przychodzi wyobrażenie transportu drogą lądową bez palety, z której sformowana jest jednostka ładunkowa paletowa o odpowiedniej wadze i wymiarach.
Co to jest ULD
Bardzo podobną rolę jak karton w usługach kurierskich czy paleta w transporcie drogowym pełni ULD (Unit Load Device) w transporcie drogą powietrzną.
W artykule zostaną przedstawione standardy oznaczania ULD, wymiary oraz informacje o dopasowaniu do przestrzeni ładunkowych przykładowych samolotów transportowych.
Jednostkami ULD mogą być zarówno palety, jak i kontenery lotnicze. Paleta lotnicza jest skonstruowana jako aluminiowa płyta, która posiada zaczepy trzymające siatkę. Element ten przykrywa i zabezpiecza przed poruszeniem ładunki umieszczone na palecie. W taki sposób formowana jest jednostka ładunkowa paletowa w transporcie lotniczym.
Kontenery lotnicze tworzą konstrukcję zamkniętą, która stworzona jest z aluminium lub kombinacji aluminium (podstawa kontenera) z poliwęglanem Lexan (ściany kontenera). Jeśli ładunek wymaga transportu w temperaturze kontrolowanej, kontenery są wyposażane w tego typu urządzenia.
W powszechnej praktyce stosuje się na równych prawach oznaczenia typów ULD zatwierdzone przez organizację IATA (The International Air Transport Association) oraz ATA (The Air Transport Association of America).
Dla przykładu: kontener typu 5 zgodnie z oznaczeniem IATA jest równoznaczny z sygnaturą LD-9 zatwierdzoną przez ATA.
Co oznacza numer kontenera lotniczego?
Znakowanie jednostek ULD jest również ustandaryzowane - zawiera osiem do dziesięciu znaków (litery i cyfry) i posiada następującą konstrukcję:
Oznaczenie ULD = trzyliterowy prefix + cztero lub pięcioliczbowy unikalny numer + kod właściciela ULD.
Zgodnie ze schematem przedstawionym powyżej pierwszym elementem oznaczenia jest trzyliterowy prefix.
- Pierwsza litera w prefixie oznacza kategorię ULD. Na przykład: litera A – certyfikowany kontener lotniczy, P – certyfikowana paleta lotnicza, R – certyfikowany termiczny kontener lotniczy.
- Druga litera w prefixie oznacza wymiary bazowe ULD. Na przykład: litera A – 224 x 318 cm (88 x 125 cali), B – 224 x 275 cm (88 x 108 cali). Dla przypomnienia 1 cal = 2,54 cm.
- Ostatnia litera uzupełnia opis profilu jednostki ULD.
Lista możliwych kombinacji związanych z trzecią literą prefixu znajduje się w odpowiednich technicznych dokumentach IATA.
Kolejnym elementem oznaczenia ULD jest cztero lub pięciocyfrowy numer seryjny. Jeśli numer ma cztery cyfry jest ogromna szansa, że kontener został wyprodukowany przez 1 października 1993 roku.
Identyfikacja ULD kończy się podaniem kodu jego właściciela.
Dla przykładu: LH – Deutsche Lufthansa, BA – British Airways, KL – linie KLM.
Pełna unikalna sygnatura charakteryzująca daną jednostkę ULD może wyglądać następująco: AKN 1234 KL.
Oznaczać to będzie kontener LD3 (równoznaczny z typem 8 wg IATA) o numerze 1234, o wymiarach 153 cm (szerokość) x 200 cm (długość) x 162 cm (wysokość) z miejscem w konstrukcji przeznaczonym do wprowadzenia wózka widłowego, należący do linii lotniczych KLM.
Na wszystkich sygnaturach muszą się zaleźć jeszcze: maksymalna waga brutto kontenera (MGW – Maximum Gross Weight) w kilogramach i funtach oraz aktualna waga tara (TARE) również w kilogramach oraz w funtach.
Dla przypomnienia: 1 funt = 0,453 kg.
Oczywiście standardowe dane takie jak adresy nadawcy, odbiorcy, telefony kontaktowe, specyfikacja skompletowanego w kontenerze ładunku również muszą znaleźć się na ULD.
Wtedy kontener lub paleta prócz roli nośnika towaru, pełni również zadanie nośnika informacji o tym ładunku.
Ile kontenerów pomieści samolot ?
Przestrzenie ładunkowe samolotów mają wymiary ściśle dopasowane pod ustandaryzowane wymiary jednostek ULD.
Dla przykładu:
- Boeing 757-200 Freighter na głównym pokładzie (main deck) posiada miejsce dla 15 kontenerów lotniczych o wymiarach w podstawie 88'' x 125'' (224 cm x 318 cm).
Dodatkowe miejsce na ładunek znajduje się na dolnym podkładzie (lower deck) za skrzydłem (32,0 m3 przestrzeni ładunkowej) i przed skrzydłem (19,8 m3 przestrzeni ładunkowej).
- Airbus A300-600 Freighter posiada na głównym pokładzie miejsce dla 22 ULD o wymiarach w podstawie 88'' x 125'' (224 cm x 318 cm).
Dodatkowe miejsce na ładunek znajduje się na dolnym podkładzie za skrzydłem: 3 miejsca 88'' x 125'' x 64’’ (224 cm x 318 cm x 163 cm) i przed skrzydłem - 5 miejsc 88'' x 125'' x 64’’.
- Samolot MD-11 Freighter na głównym pokładzie posiada miejsce dla 26 kontenerów lotniczych odpowiednio: 4 miejsca dla ULD 88'' x 125'' oraz 22 miejsca dla kontenerów 96'' x 125'' (243 cm x 318 cm).
Dodatkowe miejsce na ładunek znajduje się na dolnym podkładzie: za skrzydłem 7 miejsc ULD 60,4'' x 125'' x 64’’ (153 cm x 318 cm x 163 cm) i przed skrzydłem - 6 miejsc 88'' x 125'' x 64’’.
Rola opakowania transportowego takiego jak ULD w procesie dostawy jest podobna do roli maszyny do czyszczenia lodu w przerwie meczu hokejowego. Jest bardzo potrzebna, ale im mniej rzuca się się w oczy, tym lepiej.Liczy się efekt, czyli przygotowana gładka tafla do dalszej gry.
To samo ma miejsce z dostawą - ULD wypełnia prawidłowo zadania, jeśli ładunki docierają w stanie takim, jak przed podjęciem do transportu.
Jest to zatem ważne ogniwo i planując realizację dostawy należy wykazać się znajomością oznakowania, konstrukcji, wymiarów i innych charakterystycznych elementów ULD.