Zmiany w Incoterms a odpowiedzialność w transporcie

Incoterms określają podział kosztów, ryzyka i obowiązków pomiędzy sprzedającym towar a kupującym, związanych z dostawą tego towaru. Ważne jest to, iż strony powinny określić w zawieranej umowie, która formuła Incoterms ma mieć zastosowanie do danej dostawy towarów.

Incoterms® 2010 – zmiany w stosunku do Incoterms 2000

Najistotniejsze zmiany w nowych Incoterms w stosunku do poprzednio obowiązujących polegają na:

1. Zmiany w zakresie nazewnictwa/wskazania w kontrakcie.

• poprzednie wskazanie: Incoterms 2000 – wskazanie w kontrakcie: CIF (…named port/place of destination) Incoterms 2000

• obecne wskazanie: Incoterms 2010 – wskazanie w kontrakcie: CIF ( insert named port/place of destination) Incoterms® 2010

2. Zmiana liczby formuł Incoterms, nowe formuły, inne zmiany w zakresie treści i wykładni.

• wyeliminowano “linię nadburcia statku” (ship’s rail) jako linie podziału ryzyka dla formuł FOB, CFR, CIF (w FOB także jako linie podziału kosztów). Nowe regulacje przewidują jako obowiązek sprzedającego dostarczenie towaru na statek – w tym miejscu następuje dostawa i przejście ryzyka pomiędzy sprzedającym a kupującym,

• dla formuł CIP, CIF – zasadą jest wybranie punktu dostawy który jest jednocześnie punktem przejścia ryzyka, w przypadku gdy strony nie wybrały punktu dostawy, punkt ten wybiera sprzedający – wówczas domyślnie przyjmuje się, że ryzyko przechodzi na kupującego z chwila wydania pierwszemu przewoźnikowi,

• zrezygnowano z uszeregowania formuł Incoterms zgodnie ze wzrastającą odpowiedzialnością sprzedającego,

• formalnie zrezygnowano z grupowego przydzielenia formuł według klucza literowego (E,F,C,D), pozostało jednak samo oznaczenie literowe,

• Incoterms 2000 zawierała 13 formuł, Incoterms® 2010 zamienia 4 z formuł Incoterms 2000 na 2 nowe formuły (ostatecznie liczba formuł Incoterms®2010 wynosi 11),

• dla wcześniejszych formuł z grup E, F, C – pozostawiono zasadniczo dawne brzmienie tych formuł, nie uległa również zmianie ich wykładnia,

• wykreślone zostały formuły Incoterms 2000: DEQ, DAF, DES, DDU

• wprowadzono nowe formuły: DAT, DAP:

Nowe formuły w Incoterms® 2010

DAT (Delivered at Terminal) – dostarczone do terminalu (sprzedający odpowiada za dowiezienie towaru do określonego terminalu i jego rozładunek).

Sprzedający nie ponosi również kosztów związanych z odprawą celną transportową jak również nie zajmuje się kwestiami dokumentacji.

Pod pojęciem terminalu rozumie się min. nabrzeże, terminal kontenerowy w porcie przeznaczenia a także drogowy, kolejowy, lotniczy terminal cargo w miejscu przeznaczenia. Terminal powinien być precyzyjnie określony (np. wskazanie konkretnego magazynu na terminalu).
DAT zastępuje dotychczas stosowaną DEQ (jako terminal należy wskazać określone nadbrzeże w porcie).

Obowiązki sprzedającego:

• zawarcie umowy przewozu do określonego terminalu oraz poniesienie kosztów i ryzyka przewozu do tego terminalu,

• wyładunek,

• czynności celne eksportowe i związane z transportem towarów przez państwa przez które transport poprzedzający dostawę się odbywał,

• dostarczenie kupującemu (na koszt sprzedającego) dokumentu dostawy umożliwiający kupującemu odbiór towaru z terminalu,

• zapewnienie pomocy kupującemu na jego żądanie, koszt i ryzyko, w uzyskaniu informacji i dokumentacji dla odprawy w zakresie bezpieczeństwa których kupujący potrzebuje dla importu towarów i/lub transportu do ostatecznego miejsca przeznaczenia – podobna pomoc na tych samych zasadach zapewnia kupujący dla eksportu towarów/transportu do ostatecznego miejsca przeznaczenia.

W przypadku nie określenia przez strony określonego punktu w miejscu przeznaczenia (terminalu w porcie) nie został określony – wyboru dokonuje sprzedający.

Obowiązki kupującego:

• ponoszenie kosztów/ryzyka od momentu dostarczenia i wyładunku towarów w terminalu,

•   dokonanie wszelkich formalności celnych oraz opłat/podatków w imporcie.
  

DAP (Delivered at Place) – dostarczone do miejsca (sprzedający odpowiada za dostarczenie towaru do określonego miejsca, natomiast jego rozładunek pozostaje w gestii kupującego). Sprzedający nie ponosi również kosztów związanych z odprawą celną transportową jak również nie zajmuje się kwestiami dokumentacji.

Obowiązki sprzedającego:

• zawarcie umowy przewozu do określonego miejsca oraz poniesienie kosztów i ryzyka przewozu do tego miejsca,

• sprzedający pozostawia towar do dyspozycji kupującego na środku transportu (towar gotowy do wyładunku)

• sprzedający nie ponosi kosztów wyładunku – w przypadku jednak gdy umowa łącząca go z przewoźnikiem/spedytorem obejmuje również koszty wyładunku nie może żądać ich zwrotu od kupującego (chyba że strony inaczej ustaliły)

• sprzedający dokonuje czynności celnych eksportowych i związanych z transportem towarów przez państwa przez które transport poprzedzający dostawę się odbywał,

• DAP zastępuje dotychczas stosowane DAF, DES i DDU, np.

DES Incoterms 2000 – DAP (port przeznaczenia) Incoterms® 2010,
DAF Incoterms 2000 – DAP (określone miejsce na granicy) Incoterms® 2010,
DDU Incoterms 2000 – DAP (miejsce/punkt przeznaczenia) Incoterms® 2010,

Obowiązki kupującego:

• ponoszenie kosztów/ryzyka od momentu dostarczenia i wyładunku towarów w miejscu przeznaczenia,

•   dokonanie wszelkich formalności celnych oraz opłat/podatków w imporcie,

Zarówno formuła DAT jak i DAP odnoszą się do wszystkich środków transportu, w szczególności nadają się do przesyłek kontenerowych. Kwestie celne zostały pominięte w tych formułach celowo ponieważ Incoterms® 2010 odnoszą się zarówno do handlu międzynarodowego jak i krajowego.

Kto odpowiada za ubezpieczenie towaru w czasie transportu?

W wszystkich formułach poza CIP, CIF określono że ani sprzedający nie ma obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia wobec kupującego ani kupujący wobec sprzedającego. W formułach CIP i CIF określony jest obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia i pokrycia kosztów tego ubezpieczenia przez sprzedającego. Umowa ubezpieczenia powinna być zawarta z ubezpieczycielem legitymującym się dobrą reputacją, umożliwiającą kupującemu bezpośrednie dochodzenie roszczeń od ubezpieczyciela.

Nowe obowiązki w zakresie odprawy celnej

W związku z wprowadzeniem nowych zapisów dotyczących bezpieczeństwa – do obowiązku dostarczenia dokumentacji celnej doszedł obowiązek dostarczenia dokumentacji dotyczącej bezpieczeństwa (tzw. safety and security data).

Securing and Supply Chain (USA) – nałożenie na importera/eksportera obowiązków w zakresie przekazywania szczegółowych informacji o towarach w celu zapewnienia bezpieczeństwa ładunków I łańcuchów towarów (min. reguła „24 godzin", zgodnie z którą przewoźnik jest zobowiązany do przesłania manifestu w formie elektronicznej 24 godziny przed przybyciem kontenerów).

We wszelkich formułach Incoterms® 2010 sprzedający powinien zapewnić pomoc kupującemu na jego żądanie i koszt w uzyskaniu informacji i dokumentacji dla odprawy w zakresie bezpieczeństwa jeśli kupujący potrzebuje tych informacji/dokumentacji dla importu towarów lub transportu do ostatecznego miejsca przeznaczenia. Dla formuły EXW – informacje te powinny również zostać dostarczone dla exportu.