Firma zajmuje się transportem towarów (tabor samochodowy). Dotychczas odbiorcami świadczonych przez nią usług były jedynie podmioty gospodarcze. Tym razem firma otrzymała zlecenie od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Ma wykonać przewóz towarów z Polski do Niemiec (przeprowadzka).
W jaki sposób przewoźnik powinien opodatkować VAT opisaną usługę? Czy dla opodatkowania przedmiotowej usługi znaczenie ma miejsce zamieszkania zleceniodawcy?
Reguły opodatkowania transportu towarów na rzecz podmiotów, które nie prowadzą działalności gospodarczej (tzw. „niepodatników”)
Otóż, jak stanowi art. 28f ust. 2 ustawy o podatku VAT, miejscem świadczenia (czyli krajem opodatkowania) usług transportu towarów na rzecz podmiotów nie będących podatnikami jest miejsce (kraj), w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości.
Zacytowany przepis wprowadza ogólną zasadę dotyczącą opodatkowania transportu towarów w przypadku, gdy usługa jest świadczona na rzecz np. osób fizycznych. Zasadą jest więc, że opodatkowanie transportu towarów wykonanego na rzecz tzw. „niepodatników” następuje w każdym tych krajów, przez które transport przebiegał (z uwzględnieniem pokonanych odległości).
Firma A wykonała usługę na rzecz osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej polegającą na samochodowym transporcie towarów z terytorium Polski na terytorium Rosji (przez terytorium Białorusi). Na podstawie zacytowanej wyżej regulacji Firma A powinna podzielić transport na cześć transportu wykonaną w Polsce, na terytorium Białorusi oraz w Rosji. Ta część transportu, która wykonana została na terytorium Polski (z uwzględnieniem pokonanych odległości), będzie w Polsce opodatkowana.
Transport pomiędzy dwoma krajami należącymi do Unii Europejskiej
Przedstawiony wyżej sposób ustalania opodatkowania usług transportu towarów jest dość uciążliwy. Wiąże się bowiem częstokroć z koniecznością rejestracji dla celów podatku VAT w różnych krajach. Niestety jest on bezwzględny w przypadku, gdy świadczymy usługi transportu międzynarodowego towarów taborem samochodowym. Czyli, gdy transport rozpoczyna się w UE i kończy poza UE bądź na odwrót – rozpoczyna się poza UE a kończy w UE.
Pewne odstępstwa ustawodawca przewidział natomiast w przypadku usług transportu towarów świadczonych na rzecz „niepodatnika”, który rozpoczyna się i kończy na terytorium dwóch rożnych państw członkowskich UE. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 28f ust. 3 ustawy o VAT, miejscem świadczenia (czyli krajem opodatkowania) usług transportu towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich, na rzecz podmiotów nie będących podatnikami jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna.
Postawione na wstępie pytanie dotyczy sposobu opodatkowania usługi transportu towarów z terytorium Polski na terytorium Niemiec.
Jednocześnie usługa ma być świadczona na rzecz osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej. Spełnione są zatem warunki wynikające z art. 28f ust. 3 ustawy o VAT. W rezultacie usługa winna być opodatkowana w kraju, w którym transport się rozpoczyna – czyli w Polsce.
Warto tutaj zaznaczyć, że przedstawione zasady opodatkowania usług transportu towarów znajdą zastosowanie niezależnie od miejsca zamieszkania zleceniodawcy. Nie jest więc istotne czy nabywca zlecający usługę transportu towarów z Polski do Niemiec mieszka w Polsce, czy też poza jej granicami. W każdym z tych przypadków usługa będzie opodatkowana w miejscu rozpoczęcia transportu.
Ważne!
Ustawa o VAT zawiera definicję miejsca rozpoczęcia i zakończenia transportu. Jak wynika z art. 28 ust. 4 ustawy o VAT, miejsce rozpoczęcia transportu oznacza miejsce, w którym faktycznie rozpoczyna się transport towarów, niezależnie od pokonanych odległości do miejsca, gdzie znajdują się towary. Natomiast wedle treści art. 28 ust. 5 tej ustawy, miejsce zakończenia transportu oznacza miejsce, w którym faktycznie kończy się transport towarów.
Przy ustalaniu miejsca rozpoczęcia i zakończenia transportu należy kierować się przedstawionymi wyżej definicjami.