Stosowanie przez spedytorów dokumentów sygnowanych przez FIATA (International Federation of Freight Forwarders Associations) zwiększa pewność obrotu, jak i bezpieczeństwo nadanych do spedycji przez klientów spedytorów towarów. Ponadto klient spedytora posługującego się dokumentami FIATA ma z góry zapewnioną gwarancję ochrony dochodzenia roszczeń związanych ze szkodami powstałymi w transporcie, jak i związanych z samym towarem, określoną w regulacjach FIATA dotyczących poszczególnych rodzajów dokumentów stosowanych przez spedytora.
Dokumentami opracowanymi przez FIATA są: FCR, FBL, FCT, FWB, FWR, SDT, SIC i FFL. Wystawiać te dokumenty i używać ich mogą jedynie członkowie organizacji wchodzących w skład FIATA, w szczególności spedytorzy należący do takich organizacji i skupieni w FIATA.
Spedycja: Co to jest FCR?
Forwarders Certificate of Receipt - spedytorskie zaświadczenie przejęcia towaru. Powstało w wyniku prac FIATA w 1955 r. FCR jest spedytorskim certyfikatem przekazania ładunku. Certyfikat ten wystawia spedytor. Poprzez wystawienie certyfikatu spedytor potwierdza, że przejął opisany w dokumencie konkretny ładunek z towarem, z nieodwołalnym poleceniem doręczenia go określonemu w nim odbiorcy lub oddania go do jego dyspozycji. Unieważnienie FCR jest możliwe tylko w przypadku gdy spedytorowi zostanie zwrócony oryginalny dokument FCR i pod warunkiem że spedytor ma sposobność dokonania odpowiednich operacji związanych z ładunkiem.
FCR ma status dokumentu niezbywalnego co oznacza że nie można przenosić praw z niego wynikających w drodze indosu. FCR pozwala zbywcy towaru na pobranie od nabywcy płatności za sprzedany towar natychmiast po przekazaniu towaru spedytorowi i uzyskaniu FCR.
Korzyści wynikające ze stosowania FBL
FBL, czyli Negotiable FIATA Multimodal Transport Bill of Lading to zbywalny multimodalny konosament FIATA. Jest to najbardziej popularny dokument transportowy. Dokument FBL umożliwia spedytorowi na występowanie w roli przewoźnika morskiego w przewozach relacji port-port oraz w roli operatora multimodalnego.
Spedytor używający FBL FIATA proponuje klientowi możliwość odebrania ładunku w punkcie zaproponowanym przez klienta, poza portem załadunkowym i transport ładunku do jakiegokolwiek miejsca przeznaczenia umiejscowionego także poza portem docelowym. Czynności te są wykonywane na podstawie jednego dokumentu przewozowego. Spedytor uzgadnia z klientem kwotę za cały transport. Co ważne dokument FBL gwarantuje zleceniodawcy zwrot szkód powstałych w transporcie i przeładunków towarów w kwocie i na warunkach ustalonych w klauzulach konosamentowych.
Do czego uprawnia dokument FCT?
FCT, czyli Forwarders Certificate of Transport to spedytorskie zaświadczenie transportowe. Dokument ten ma zastosowanie przede wszystkim w obsłudze przesyłek drobnicowych, gdzie spedytor nadaje do przewozu przy pomocy jednego listu przewozowego lub innego dokumentu transportowego kilka drobnych przesyłek. Co istotne FCT jest dokumentem zbywalnym ponieważ przekazanie towaru może być wykonane tylko po przedstawieniu oryginalnego dokumentu. FCT pokrywa całą trasę przewozu. Należy pamiętać, iż w wyniku wystawienia FCT spedytor nie przejmuje odpowiedzialności za przewoźników i innych podwykonawców zajmujących się przewozem towaru, na który spedytor wystawił dokument FCT.
FIATA SIC
Shippers Intermodal Weight Certification, czyli SIC to certyfikat załadowcy dotyczący wagi towaru w kontenerze. Pełni on głównie funkcję informacyjną. SIC jest certyfikatem załadowcy dotyczącym wagi ładunku w kontenerze. Jest używany przez załadowców wysyłających kontenery do i z USA i w Europie raczej nie występuje.
FIATA SDT
SDT - Shippers Declaration for the Transport of Dengerous Goods opracowany w 1978 r. to deklaracja załadowcy dotycząca przewozu towarów niebezpiecznych. Dokument ten wypełnia załadowca i zawiera on dane na temat niebezpiecznych materiałów. Podczas transportu tego typu materiałów konieczne są informacje na temat specyfiki przewożonego ładunku, jego stopnia szkodliwości, warunków odnoszących się do opakowań, nomenklatury, przechowywania.
Pozostałe dokumenty FIATA
FIATA Warehause Receipt (FWR) to kwit składowy FIATA. Potwierdza przyjęcie towaru na skład i jest także zobowiązaniem do wydania towaru upoważnionemu podmiotowi.
FIATA FFI, czyli FIATA Forwarding Instruction jest to przykładowe zlecenie spedycyjne. Służy ono jako dokument pomocniczy, wskazujący jak powinno wyglądać prawidłowe zlecenie spedycyjne składane spedytorowi.
FIATA FWB, czyli FIATA Multimodal Transport Waybill (non negotiable) to multimodalny niezbywalny list przewozowy FIATA.
Organizacja FIATA z siedzibą w Zurychu to Międzynarodowa Federacja Zrzeszeń Spedytorów o globalnym obszarze działania. Zrzesza około 93 narodowe organizacje spedytorów z 84 krajów oraz około 2800 działaczy indywidualnych. Ma przedstawicielstwa w 149 krajach. Do podstawowych zadań organizacji FIATA należy reprezentowanie interesów zawodowych firm spedycyjnych oraz poręczenie profesjonalnego poziomu usług świadczonych przez jej członków.