Nie tylko sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju na cele objęte zwolnieniem od akcyzy wiąże się z koniecznością wystawienia dokumentu dostawy. Otóż, pośredniczące podmioty węglowe, które pragną zastosować zwolnienie od akcyzy dla dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych również winny pamiętać o obowiązku wystawienia dokumentu dostawy. W przedmiotowym artykule przedstawione zostaną reguły dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych (węgla kamiennego, koksu i węgla brunatnego) z zastosowaniem zwolnienia od akcyzy.
Co to jest dostawa wewnątrzwspólnotowa
Zgodnie z art. 9a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym, w przypadku wyrobów węglowych przedmiotem opodatkowania akcyzą jest dostawa wewnątrzwspólnotowa wyrobów węglowych. Definicja dostawy wewnątrzwspólnotowej umieszczona została w art. 2 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku akcyzowym i pod tym pojęciem należy rozumieć przemieszczanie wyrobów akcyzowych lub samochodów osobowych z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego.
Tak więc, przykładowo przemieszczenie wyrobów węglowych z Polski na terytorium Czech stanowić będzie dostawę wewnątrzwspólnotową wyrobów węglowych i transakcja ta co do zasady jest opodatkowana. Pamiętać jednak należy, że w przypadku spełnienia warunków zwolnienia od akcyzy, pośredniczący podmiot węglowy dokonujący dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych nie będzie obowiązany do rozliczenia podatku akcyzowego w Polsce.
Zwolnienie od akcyzy
Stosownie do treści art. 31 a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym, zwalnia się od akcyzy dostawę wewnątrzwspólnotową wyrobów węglowych przez pośredniczący podmiot węglowy.
Wedle art. 31 a ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym, warunkiem zwolnienia, o którym mowa w ust. 1, jest:
1. pisemne powiadomienie właściwego naczelnika urzędu celnego o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy, o którym mowa w art. 16 ust. 3a;
2. posiadanie, przez pośredniczący podmiot węglowy, pisemnego potwierdzenia powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy, o którym mowa w art. 16 ust. 3b;
3. dołączenie do przemieszczanych wyrobów węglowych dokumentu dostawy.
Uznać należy, iż pośredniczący podmiot węglowy będzie mógł zastosować zwolnienie od akcyzy dla dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych.
Warto tu podkreślić, iż koniecznym warunkiem uzyskania prawa do zwolnienia od akcyzy będzie dołączenie dokumentu dostawy do każdej przesyłki wyrobów węglowych dostarczanych wewnątrzwspólnotowo. W przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych transportem kolejowym obowiązek ten zostanie spełniony w przypadku dołączenia dokumentu dostawy do każdego pociągu z wyrobami węglowymi przemieszanymi z Polski do innego kraju Unii Europejskiej.
Jeżeli dostawa wewnątrzwspólnotowa wyrobów węglowych realizowana jest za pomocą ciężarówek, to wówczas dokument dostawy należy dołączyć do każdej ciężarówki. Szczegółowe zasady wystawiania dokumentu dostawy dla takiej sytuacji zostaną omówione poniżej.
Dla zastosowania zwolnienia od akcyzy nie jest natomiast istotny status nabywcy do którego będą dostarczone wyroby węglowe w ramach dostawy wewnątrzwspólnotowej. Wszelkie wymogi niezbędne dla zastosowania zwolnienia od akcyzy dla wyrobów węglowych dostarczanych wewnątrzwspólnotowo dotyczą bowiem jedynie polskiej firmy będącej dostawcą działającej jako pośredniczący podmiot węglowy.
Dokument dostawy
Jak już zostało wskazane, w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych w ramach zwolnienia od akcyzy konieczne będzie udokumentowanie tej czynności poprzez wystawienia dokumentu dostawy. Szczegółowe zasady wystawiania dokumentu dostawy zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji, wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy ( zwanym dalej „rozporządzeniem”).
Zgodnie z § 2 ust. 6d rozporządzenia w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 5 lit. b i c oraz pkt 6, dokument dostawy jest wystawiany w dwóch egzemplarzach, z których pierwszy jest dołączany do przemieszczanych wyrobów węglowych, a drugi jest przeznaczony dla podmiotu dokonującego nabycia wewnątrzwspólnotowego, dostawy wewnątrzwspólnotowej, importu lub eksportu wyrobów węglowych. Po przemieszczeniu wyrobów węglowych do miejsca ich odbioru albo dostawy:
1) podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu wyrobów węglowych potwierdza odbiór tych wyrobów na dokumencie dostawy dołączonym do przemieszczanych wyrobów węglowych i dołącza go do drugiego egzemplarza dokumentu dostawy;
2) podmiot dokonujący dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu wyrobów węglowych potwierdza przemieszczenie tych wyrobów do odbiorcy na posiadanym dokumencie dostawy, po ich przemieszczeniu do odbiorcy.
Na podstawie zacytowanego przepisu pośredniczący podmiot węglowy dokonujący dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych będzie uprawniony do zastosowania zwolnienia od akcyzy pod warunkiem wystawienia dokumentu dostawy w dwóch egzemplarzach z których:
- egzemplarz pierwszy dokumentu dostawy winien być dołączony do przesyłki wyrobów węglowych dostarczanych wewnątrzwspólnotowo (np. dołączony do pociągu z transportem wyrobów węglowych dostarczanych wewnątrzwspólnotowo),
- egzemplarz drugi dokumentu dostawy winien być zachowany przez pośredniczący podmiot węglowy dokonujący dostawy wewnątrzwspólnotowej.
Po dokonaniu dostawy wewnątrzwspólnotowej dostawca winien dokonać potwierdzenia dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej na drugim egzemplarzu dokumentu dostawy. Warto tu podkreślić, iż przepisy nie wskazują, jakie dokumenty stanowią podstawę potwierdzenia dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej na drugim egzemplarzu dokumentu dostawy.
W ocenie Autora, wystarczającą podstawą dla uznania, iż doszło do dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych może być w szczególności dokument przewozowy jednoznacznie potwierdzający fakt dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej lub inny dokument z którego jednoznacznie wynika, że dokonano dostawy wewnątrzwspólnotowej np. oświadczenie nabywcy o dostarczeniu wyrobów węglowych do określonego miejsca w innym niż Polska kraju UE.
Dla korzystania ze zwolnienia od akcyzy dla dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych nie jest natomiast konieczne otrzymanie przez polskiego dostawcę drugiego egzemplarza dokumentu dostawy potwierdzonego przez nabywcę czeskiego. Funkcją drugiego egzemplarza dokumentu dostawy w analizowanej transakcji jest bowiem zapewnienie możliwości kontroli przez właściwe organy przesyłki wyrobów węglowych dostarczanych wewnątrzwspólnotowo pomiędzy miejscem ich wysyłki a miejscem przekroczenia granicy polsko i innego państwa UE.
Po otrzymaniu któregoś z wyżej wymienionych dokumentów potwierdzających dostawy wewnątrzwspólnotową wyrobów węglowych (np. dokumentu przewozowego potwierdzonego przez nabywcę z innego niż Polska kraju UE) pośredniczący podmiot węglowy dokonujący dostawy uprawniony jest do potwierdzenia dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej na pierwszym egzemplarzu dokumentu dostawy (w polu 14).
W przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej pośredniczący podmiot węglowy będzie obowiązany do przechowywania dokumentu dostawy (pierwszego egzemplarza) do celów kontroli przez okres 5 lat licząc od końca roku w którym dokument dostawy został potwierdzony.
Zestawienie dokumentów dostawy
Na podstawie § 2 ust. 8 rozporządzenia podmiot, który wystawił dokument dostawy sporządza miesięczne zestawienie wystawionych dokumentów dostawy. Jeden egzemplarz tego zestawienia należy przekazać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy zestawienie.
Pamiętać należy, iż w zestawieniu dokumentów dostawy winno się uwzględnić także dokumenty dostawy wystawione dla transakcji dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów węglowych.