Chyba każdy fan marki Ford, kojarzy silniki benzynowe o nazwie Zetec. Określenie to przypada na rzędowe, 4-cylindrowe silniki spalinowe, wyposażone w 4 zawory na cylinder i dwa wałki rozrządu (DOHC).
Oryginalnie, z przyczyn prawnych miała zastąpić nazwę "Zeta", która była nazwą kodową silników o pojemności od 1,6 do 2,0l. zaprezentowanych w 1991. Dzięki działaniom reklamowym stała się tak rozpoznawalna w Europie i Ameryce Północnej, że Ford postanowił zastosować ją do nowszych silników. Nazwa Zetec nadal jest używana, pomimo że produkcja silnika Zeta zakończyła się w 2004.
Zobacz też: Silnik 5.0 V10 KM w BMW M5 - czym zyskał uznanie wśród miłośników marki?
Nazwy Zetec po raz pierwszy użyto do silników rodziny Zeta które miały napędzać Forda Escorta mk5, Oriona Mk3 i Fiestę Mk3. Początkowo silniki były dostępne w pojemnościach: 1,6 i 1,8 litra. Silnik 2.0 wprowadzono do produkcji razem z modelem Mondeo.
Zetec-i w ciągu 12 lat produkcji przeszły szereg modyfikacji. Egzemplarze początków produkcji można rozpoznać po aluminiowej pokrywie zaworów i aluminiowym kolektorze dolotowym. Wyposażone były w hydrauliczne popychacze zaworów, które w przypadku użycia niewłaściwego oleju potrafiły zawiesić zawór (zawór pozostawał w pozycji otwartej). Problem ten rozwiązano w 1995 przy okazji pierwszej modyfikacji silnika. Otrzymał on plastikowy kolektor dolotowy i system recyrkulacji spalin EGR znany z Mondeo. Zmieniono również nazwę na Zetec-E. Problemami silników z tego okresu są obroty silnika. Użytkownicy narzekają na szybkie zużywanie się świec zapłonowych, niską trwałość przewodów wysokiego napięcia Motocraft, czy prawdziwą zmorę: silniczki krokowe.
Zobacz też: Silnik 4,4l Twin Turbo w BMW M5 - jak działa?
Kolejna modyfikacja odbyła się w 1998. Zetec-R, został wyposażony w rozbudowaną miskę olejową, która pomogła zmniejszyć hałas i wibracje jednostki. Hydrauliczne popychacze zastąpiono mechanicznymi z płytkami regulacyjnymi oraz zastosowano dłuższe korbowody, połączone z niższymi tłokami. Zmodyfikowano pompę oleju, dlatego też filtr oleju przeniesiono na blok. Modyfikacji uległa również pompa wody. Cechą charakterystyczną jest czarna pokrywa zaworów wykonana z magnezu, a w późniejszych latach produkcji z plastiku.
Wersja wzmocniona o turbosprężarkę (Duratec RS), dostarczająca 215 KM, napędzała Focusa RS.
Kolejna wersja silnika Zetec występowała w Focusie ST170, który powstał przy współpracy z firmą Cosworth, która modyfikowała głowice; dodano zmienne fazy rozrządu (VCT), zmienną długość kanałów w kolektorze dolotowym i podniesiono stopień sprężania. Silnik uzyskiwał 173 KM.
Ogólnie Zetec-i są uważane za bardzo trwałe jednostki, nawet egzemplarze z pierwszej połowy lat 90’ często nie wymagają ingerencji w samą jednostkę, możliwa ew. naprawa osprzętu.
Zobacz też: Silnik 2.0 TDI – nowoczesny i kapryśny
Montaż LPG do Zetec-ów, mimo obiegowych opinii, jest możliwy i nawet bardzo dobrze się sprawdza. Problemem może być mechaniczne regulowanie luzów zaworowych, czy rozrząd na łańcuchu. Należy pilnować regulacji luzów i obsługi osprzętu, a wszystko będzie w porządku. Częste są przypadki, gdy na LPG przejeżdżane jest 100 lub 200 tys. km bez większych remontów. Wszystko jest kwestią osoby montującej instalację i kalibrującej jej działanie. Odpowiednie dobranie podzespołów i utrzymywanie instalacji, zapewnia dobrą jej pracę przez długi czas.
Jednak należy zwrócić uwagę na wyjątkową „paliwożerność” Zetec-ów z lat 90’. Escorty z silnikiem 1.6 90KM potrafiły spalić do 12 litrów benzyny w mieście, natomiast Mondeo 1.8 z tego okresu, nawet do 14. Zazwyczaj na spalanie duży wpływ ma sam kierowca, jednak w tym przypadku, nie za wiele on zdziała choćby chciał. Zetec musi spalić, co jego.
Zobacz też: Rodzaje układów zasilania silnika w paliwo: rodzaje wtrysku
Ceny podzespołów są zależne od modelu i okresu w jakim zostały wykonane. Początkowe silniki są tanie w eksploatacji, cały silnik 1.6 można kupić używany za 500-600 zł, natomiast w modelach po 1998 roku, są już droższe, jako że technologia wykonania poszła wraz z duchem czasów.
Silniki Zetec są naprawdę godne polecenia. Gdy użytkownik odpowiednio dba swój silnik, to jego delikatność jest mało zauważalna. Natomiast na pierwszy plan wysuwa się jego niezawodna i trwała natura. Pamiętać jeszcze należy, że bardzo lubią smak benzyny…
Montaż silników Zetec w Fordach:
1,6 l. 90KM (66 kW):
- 1991–1992 Ford Escort Mk5
- 1992–1995 Ford Escort Mk6
- 1993–1997 Ford Mondeo Mk1
- 1994–1996 Ford Fiesta Mk3
- 1995–2000 Ford Escort Mk7
- 1997–2001 Ford Mondeo Mk2
1,8 l. 105KM (77 kW):
- 1991–1992 Ford Escort Mk5
- 1992–1995 Ford Escort Mk6
- 1992–1994 Ford Fiesta Mk3
115KM (85 kW):
- 1993–1997 Ford Mondeo Mk1
- 1995–2000 Ford Escort Mk7
- 1997–2001 Ford Mondeo Mk2
- 1998–2004 Ford Focus Mk1
130KM (96 kW):
- 1991–1992 Ford Escort Mk5
- 1992–1995 Ford Escort Mk6
- 1992–1994 Ford Fiesta Mk3
2,0 l. 124KM (91 kW):
- 1999–2002 Ford Cougar
132KM (97 kW):
- 1993–1997 Ford Mondeo Mk1
- 1997–2001 Ford Mondeo Mk2
136KM (100 kW):
- 1998–2004 Ford Focus Mk1
173KM (127 kW):
- 2002–2004 Ford Focus ST170
215KM (158 kW):
- 2002–2004 Ford Focus RS Mk1