Wartość odszkodowania muszą wykazać między innymi przedsiębiorcy
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) wymienia odszkodowania dotyczące ubezpieczeń majątkowych i osobowych jako jedno ze źródeł dochodu, które podlega zwolnieniu z podatku. Warto jednak wiedzieć, że szczegółowe przepisy ustawy o PIT, przewidują wyjątki od ogólnej zasady. Odszkodowanie ubezpieczeniowe w swoim rocznym rozliczeniu podatkowym będą musiały uwzględnić osoby, które:
- otrzymały rekompensatę za szkody na majątku związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (w deklaracji PIT trzeba wykazać również kwoty, które zostały otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej)
- otrzymały rekompensatę za szkody na majątku związane z prowadzeniem specjalnego działu produkcji rolnej (działem specjalnym produkcji rolnej jest na przykład hodowla powyżej 100 sztuk drobiu rzeźnego)
Warto podkreślić, że podatek PIT obejmuje tylko odszkodowania za szkody powstałe na majątku przedsiębiorcy lub rolnika prowadzącego jeden ze specjalnych działów produkcji (przykład: odszkodowanie z OC sprawcy za uszkodzenie samochodu dostawczego). Co ważne, opodatkowanie nie dotyczy żadnych szkód osobowych. W zależności od sposobu opodatkowania, dochód/przychód z odszkodowania będzie objęty stawką 18,00%/32,00% (skala podatkowa), 8,50% (ryczałt ewidencjonowany) lub 19,00% (stawka liniowa).
Zobacz też: Czy można legalnie nie płacić OC za samochód?
Trzeba wspomnieć o wyjątku podatkowym, który nie dotyczy motoryzacji oraz ubezpieczeń komunikacyjnych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zwolnieniu z podatku PIT nie podlegają kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń inwestycyjnych. Taka zmiana, która jest niekorzystna dla podatników, obowiązuje od 1 stycznia 2015 r. Zryczałtowany podatek od zysków z polis inwestycyjnych (tzw. podatek Belki) jest potrącany przez ubezpieczyciela i nie trzeba go już wykazywać w rocznym zeznaniu podatkowym (podobnie jak np. odsetek od lokat).
Jeżeli podatnik musi rozliczyć odszkodowanie od ubezpieczyciela, to jego wartość powinna być uwzględniona we właściwych rubrykach formularza. Odpowiednie pola w deklaracjach podatkowych zostały oznaczone następującymi numerami:
- 13 - 17 (formularz PIT - 36L za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działalności gospodarczej)
- 18 - 22 (formularz PIT - 36L za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działów specjalnych produkcji rolnej)
- 53 - 57 (indywidualny formularz PIT - 36 za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działalności gospodarczej)
- 53 - 57 lub 104 - 108 (formularz PIT - 36 dla małżonków za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działalności gospodarczej)
- 59 - 63 (indywidualny formularz PIT - 36 za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działów specjalnych produkcji rolnej)
- 59 - 63 lub 110 - 114 (formularz PIT - 36 dla małżonków za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działów specjalnych produkcji rolnej)
- 22 lub 29 (formularz PIT - 28 za 2015 r.)
Zobacz też: Kolizja z obcokrajowcem w Polsce
W kontekście „ryczałtowej” deklaracji PIT - 28 warto pamiętać, że termin na jej złożenie upływa wraz z końcem stycznia kolejnego roku (termin to 31 stycznia 2016 r. dla rozliczenia za 2015 r.).
Zwolnienie podatkowe niestety nie obejmuje odsetek od ubezpieczyciela
W niektórych przypadkach osoba posiadająca polisę (np. ubezpieczenie OC lub AC) – (oblicz ubezpieczenie OC samochodu), otrzymuje odszkodowanie razem z odsetkami za zwłokę. Taka sytuacja nieco komplikuje sposób rozliczeń z fiskusem. Może się okazać, że na podstawie obowiązujących przepisów samo odszkodowanie jest zwolnione z podatku dochodowego, ale trzeba będzie podzielić się odsetkami z fiskusem. Takie dość dziwne rozwiązanie niestety znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów. Przykładem może być wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 stycznia 2007 roku (sygn. akt II FSK 36/06). W tym orzeczeniu możemy przeczytać, że „posłużenie się w zapisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (…) jedynie pojęciem odszkodowania, bez użycia słowa odsetki powoduje, iż jedynie te pierwsze (odszkodowania), a nie te ostatnie (odsetki), mogą być uznane za zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych”.
W związku ze stanowiskiem sądów oraz fiskusa, nawet niewielkie odsetki od prywatnych i firmowych odszkodowań wypłacanych przez ubezpieczycieli, powinny zostać uwzględnione w rocznej deklaracji PIT. Odsetki trzeba wpisać w tych samych polach formularza, co odszkodowania. Osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, traktują odsetki jako dochód z innych źródeł (rubryki 59 - 63 lub 90 - 94 w deklaracji PIT - 37). Do opodatkowania odsetek stosuje się identyczne stawki, jak te, które miałyby zastosowanie w przypadku odszkodowań ubezpieczeniowych.
Źródło:porównywarka OC Ubea.pl