Oznacza to, iż właściciel każdego zarejestrowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pojazdu jest zobowiązany do spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC z dowolnym zakładem ubezpieczeniowym.
Zobacz także: Gdy sprawca wypadku nie ma ważnego ubezpieczenia OC
W przypadku niespełnienia obowiązku nakładana jest kara. Do kontroli dokumentów poświadczających posiadanie obowiązkowego ubezpieczenia OC uprawnione są:
1) Policja,
2) Organy celne,
3) Straż Graniczna,
4) organy właściwe w sprawach rejestracji pojazdów,
5) Inspekcja Transportu Drogowego.
Podczas kontroli kierujący pojazdem zobowiązany jest okazać dokumenty potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia OC, którymi są polisa lub inny, przewidziany przez towarzystwo ubezpieczeniowe dokument ubezpieczenia, a także dowód opłacenia składki za ubezpieczenie, bądź raty, jeśli składka nie jest opłacana jednorazowo. W przypadku stwierdzenia braku wymaganych dokumentów, zostaje sporządzony wniosek do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, który ma kompetencje do kontrolowania, czy kierujący pojazdem posiada obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Jeśli takiego ubezpieczenia nie posiada, wówczas nakładana jest na niego kara w wysokości:
1) 500 euro – w przypadku posiadania pojazdu osobowego;
2) 800 euro – w przypadku posiadania pojazdu ciężarowego lub autobusu;
3) 100 euro – w przypadku posiadania pojazdu innego niż wymienione powyżej.
Zobacz także: Kolizja z nieznanym sprawcą
Wysokość nakładanej kary jest również uzależniona od długości okresu pozostawania bez obowiązkowego ubezpieczenia. Ma to w pewnym stopniu chronić przed skutkami finansowymi osoby, które nieświadomie, z reguły przez roztargnienie zapomniały opłacić składkę ubezpieczeniową w terminie. Wysokość kar przedstawia się następująco:
1) jeśli okres pozostawania bez ubezpieczenia nie przekracza 3 dni – 20% kary wskazanej powyżej;
2) jeśli okres pozostawania bez ubezpieczenia mieści się w granicach 4-14 dni – 50 % kary wskazanej powyżej;
3) jeśli okres pozostawania bez ubezpieczenia przekracza 14 dni – 100 % kary wskazanej powyżej.
W przypadku spowodowania przez osobę nie posiadającą obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej szkody innej osobie Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca poszkodowanemu należne odszkodowanie, a w stosunku do sprawcy przysługuje mu prawo dochodzenia zwrotu wypłaconej kwoty.