Ził-130: gaszenie ognia po sowiecku

Kalinowski Marcin
rozwiń więcej
Ził-130 6x6 z osprzętem strażackim / paffka / wikipedia.pl
Jeśli istnieją wozy pożarnicze godne miana „nieśmiertelnych”, to na pewno wśród nich znajduje się Ził 130. Dlaczego?

To dość proste. Nikt nie stosuje wobec nich taryfy ulgowej. Bogate kraje Europy Zachodniej czy Ameryki Północnej mogą sobie pozwolić na wymianę sprzętu pożarniczego raz na kilka lat. Ich wozy są zawsze nowe, pompy sprawne, a węże i drabiny lśniące. Nie można im nic zarzucić, a jednak pewne pytanie pozostaje zawsze otwarte: ile cała ta flota Volvo, Scanii, Kenworthów i Navistarów wytrzymałaby, gdyby musiały pracować non stop przez następne 30 lat? Gdyby konserwacji i napraw dokonywano by jak najmniejszymi kosztami, jednocześnie bezlitośnie eksploatując je zarówno w warunkach miejskich jak i pozamiejskich?

Z kolei Ził-130 nie musi nikomu udowadniać swojej przydatności i niezawodności. Ta produkowana przez moskiewską firmę Zawod Imieni Lichaczowa ciężarówka od kilku dziesięcioleci jest jednym z najczęściej spotykanych w krajach byłego związku sowieckiego pojazdów tego typu. Już sam producent jest prawdziwym monumentem sowieckiego przemysłu. W 1918 istniejąca w Moskwie fabryka AMO (Awtomobilnoje Moskowskoje Obczestwo) została na mocy dekretu Rady Komisarzy Ludowych znacjonalizowana. W 1933 roku zmieniono jej nazwę na Zis, czyli Zakład Imienia Stalina, zaś po śmierci dyktatora w 1956 przemianowano na Ził, w hołdzie byłemu dyrektorowi fabryki, Iwanowi Lichaczewowi. Fabryka specjalizowała się w produkcji samochodów ciężarowych, autobusów oraz opancerzonych aut dla dygnitarzy.

Zobacz też: M-35: ciężarówka amerykańskiej armii

Jednym z dzieł Ziła jest właśnie model 130, kontynuacja długiej linii ciężarówek, których rodowód sięga aż po… ciężarówkę Fiat 15 z 1915 roku. Dalsze modernizacje doprowadziły w 1958 roku do powstania poprzednika 130-tki, czyli Ziła 164. Pojazd był jednak bardzo krytykowany ze względu na przestarzałą konstrukcję. Jeszcze tego samego roku powstajły prototypy nowej ciężarówki, która w momencie wdrożenia do produkcji w 1962 roku otrzymała oznaczenie liczbowe „130”. Tak oto powstał Ził 130, który, choć odcina się od poprzednika nową linią nadwozia, to jednak pod jego maską znajduje się ten sam stary 5,5 litrowy silnik benzynowy, a konstrukcję trudno nazwać rewolucyjną.

Mimo to, ciężarówka o ładowności 4 ton szybko zyskuje popularność. Do końca lat 70-tych Ził jest drugim, po Gazie, producentem ciężarówek ZSRR, kontrolując ¼ rynku. Podstawowy Ził 130 to tradycyjna dwuosiowa konstrukcja z silnikiem umieszczonym z przodu, kabiną pośrodku i napędem na tylne koła. Waży 4125 kilogramów i dzięki silnikowi o mocy 150 koni mechanicznych oraz pięciostopniowej skrzyni biegów rozpędza się do 85 kilometrów na godzinę. W miarę upływu lat pojawiają się też nowe wersje.  W 1977 roku pojawia się 6-kołowy Ził-133, z napędem na wszystkie trzy osie i z silnikiem wysokoprężnym od Kamasza. Ziły 130 znajdują wiele zastosowań praktycznie we wszystkich krajach RWPG – używają go cywile, a także wojsko, policja… oraz straż pożarna. Pomalowane na czerwono straże pożarne (w tym sześciokołowy model 133) są też używane przez straż pożarną w sąsiadującym z ZSRR i Chinami Kazachstanie. W 1986 roku cała rodzina 130 otrzymuje nowe oznaczenia: od tej pory będą oficjalnie znane jako Ził 431410, przy czym środkowa liczba ulega zmianie w zależności od wersji (np. Ził-138

Zobacz też: Gaz-66: koń pociągowy ZSRR

W kolejnych latach, na skutek powolnego, acz nieubłagalnie postępującego kryzysu ekonomicznego w europie wschodniej i Azji spada popyt na rosyjskie ciężarówki. W 1994 roku produkcja modelu 130 kończy się, a rok później zakład staje przed groźbą bankructwa. Przez 30 lat zbudowano prawie 3400 egzemplarzy modelu 130, jednak nawet po 1994 roku produkcję kontynuuje zakład UAMZ w Jekatierinburgu.

Dzisiaj 130-tkę spotkać można w praktycznie wszystkich krajach byłego związku radzieckiego. Jest to bardzo trwały pojazd, wykorzystywany z braku pieniędzy przez wiele krajów. Wozy strażackie, zakupione przez Kazachstan kilkadziesiąt lat temu, spotyka się w tym kraju do dzisiaj. Pomalowane na czerwono, z niewielkimi niebieskimi sygnałami i pożarniczym wyposażeniem, do dzisiaj jeżdżą gasić pożary w całym kraju. Nie muszą już niczego nikomu udowadniać – wozy, które kilkanaście lat temu zasłużyły na emeryturę, do dziś mają się dobrze.

Moto
Konfiskata samochodów nietrzeźwym: w majówkę 2024 auta straci dwa tysiące kierowców, jak uniknąć kary
27 kwi 2024

Choć zapowiadane jest cofnięcie drastycznych przepisów, nadal obowiązuje nowe prawo według którego nietrzeźwemu kierowcy konfiskuje się auto. Gdyby obowiązywał już w ubiegłoroczną majówkę, samochody straciłoby prawie2 tys. kierowców. Jednak jeśli nawet przepisy zostaną złagodzone, to kary dla nietrzeźwych kierowców pozostaną nadal surowe.

Nowe kary dla kierowców przyjęte. Masowo polecą prawa jazdy
26 kwi 2024

Kierowców czeka rewolucja w karaniu za wykroczenia. Przepisy przyjęte przez Parament Europejski niosą poważne zmiany. Reforma ma przyczynić się do zmniejszenia liczby zabitych na europejskich drogach. Oto szczegóły…

Majówka może przynieść spadek cen paliw. Za benzynę Pb 95 możemy zapłacić od 6,61 do 6,72 zł za litr, a za Pb98 od 7,28 do 7,39 zł
26 kwi 2024

W nadchodzący majowy weekend, kierowcy mogą spodziewać się korzystniejszych cen paliw. Eksperci portalu e-petrol.pl prognozują spadek kosztów tankowania, a to z powodu promocji oferowanych przez stacje benzynowe.

Minister zapowiadał rejestrację aut przez internet. Kiedy to będzie możliwe? Data jest znana
26 kwi 2024

Rejestracja auta online będzie. To dobra informacja. Gorsza jest taka, że trzeba będzie na nią poczekać. Wstępnie szefostwo CEPiK mówi nawet o terminie 30 miesięcy. Czy taka rejestracja będzie wymagać wizyty w wydziale komunikacji?

Pożar samochodu elektrycznego. Co zrobić? Jak się zachować?
26 kwi 2024

Pożar Luciad Air w Warszawie sprawił, że na tapet powrócił temat pożarów samochodów elektrycznych. Jak w razie pojawienia się ognia powinien zachować się kierujący pojazdem i inni użytkownicy drogi? Jak gasić ogniwa zawarte w baterii?

Jazda na rolkach i wrotkach a przepisy drogowe. Rolkarz to pieszy czy kierujący? Jakie ma obowiązki?
26 kwi 2024

Sezon na rolki i wrotki startuje wraz z pierwszymi objawami wiosny. A to oznacza, że warto przypomnieć zasady poruszania się tymi "środkami transportu". Bo ich również dotyczą przepisy drogowe. Na jakie konkretnie zasady wskazują?

To już pewne: samochód zarejestrujesz przez Internet, koniec z kolejką w urzędzie po tablice. Znamy termin
25 kwi 2024

Samych tablic rejestracyjnych jeszcze z sieci nie ściągniemy – choć kto wie, może za jakiś czas będzie można je wydrukować techniką 3D albo zmienią się przepisy i auta dopuszczone do ruchu będą inaczej znakowane niż formie tablic – ale wkrótce formalności związane z rejestracją załatwimy sami przez Internet. Teraz to jest możliwe tylko jeśli upoważnimy do tego dealera w salonie – i to nie każdego.

Zguba w Uberze. Co zostawiają pasażerowie? I jak odzyskać pozostawiony przedmiot?
25 kwi 2024

Zguby w Uberze bywają naprawdę nietypowe. Przykład? W 2023 r. w taksówce znaleziona została np. sztuczna szczęka. Całe szczęście przedmioty pozostawione podczas przejazdu łatwo odzyskać. Pomaga w tym aplikacja.

Drogowa kumulacja na Śląsku. Pijany kierowca z potrójnym zakazem prowadzenia i poszukiwany w jednym aucie
25 kwi 2024

Myśleliście, że nic już was nie zdziwi? No to przeczytajcie tę historię. Policjanci z będzińskiej drogówki zatrzymali do kontroli drogowej Opla. Jak się okazało, jego kierowca był pijany. I miał potrójny zakaz prowadzenia. A to dopiero początek czarnej serii.

Jak sprawdzić kontrahenta w branży TSL?
25 kwi 2024

Podstawą każdej współpracy biznesowej jest zaufanie. A nic tak nie wzmaga jego poziomu, jak... kontrola i wcześniejsze sprawdzenie kontrahenta. Jak zweryfikować partnerów z branży TSL? To ważne pytanie, aby nie dać się złapać w oszustwo "na zlecenie transportowe".

pokaż więcej
Proszę czekać...