Przeguby napędowe

Do przegubów napędowych zalicza się przeguby krzyżakowe, zwane inaczej przegubami Cardana i przeguby zawiasowe, zwane niepoprawnie przegubami homokinetycznymi.

Przeguby krzyżakowe należą do rodzaju przegubów nierównobieżnych, to znaczy że suma prędkości kątowych wałów, które łączą jest równa zeru tylko i wyłącznie wtedy, kiedy wały te są ustawione względem siebie osiowo. Każde najmniejsze nawet odchylenie od osi powoduje, że wał bierny (odbierający energię) nie obraca się ruchem jednostajnym, lecz pulsacyjnym. Przegub krzyżakowy ma postać dwóch sworzni, połączonych ze sobą w połowie długości pod kątem prostym. Sworznie te osadza się w otworach dwóch widlasto zakończonych wałów – napędzającego i napędzanego.

Często miejsca osadzenie sworzni są łożyskowane z użyciem łożysk igiełkowych, rzadziej – ślizgowych. Aby zniwelować pulsacje wału napędzanego stosuje się dwa przeguby krzyżakowe na jego obu końcach, wzajemnie równoległe, co powoduje znoszenie się pulsacji. Rozwiązanie takie jest stosowane w wałach napędowych przy napędzie na tylną oś i w niektórych rozwiązaniach przenoszenia napędu na przednią oś.

Odwiedź nasz serwis Eksploatacja auta

Wady takiej nie mają przeguby zawiasowe, które są zaliczane do grupy przegubów homokinetycznych, czyli równobieżnych. Obroty są w nich przenoszone na wał bierny, którego prędkość kątowa jest stała bez względu na kąt pomiędzy nim a wałem napędzającym. Przegub zawiasowy składa się z dwóch odpowiednio ukształtowanych kawałków bardzo twardego metalu, połączonych przy pomocy sworznia na stałe ze sobą, dzięki czemu tworzą rodzaj zawiasu, którego osią obrotu jest ów sworzeń. Każdy ze wspomnianych kawałków metalu ma wyfrezowany podłużny kanał, w którym osadza się wahliwie (za pomocą sworznia) spłaszczone końce obu wałów: napędzającego i biernego, przy czym luz między nimi a krawędziami kanału powinien być jak najmniejszy.

Zobacz też: Optymalne obroty silnika