Obecny nowy projekt zmian ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 19 grudnia 2013 r. nad którym prowadzone są prace stanowi kontynuację dwóch dotychczas odrębnie procedowanych projektów dotyczących zagranicznych spółek kontrolowanych (CFC) oraz projekt ustawy o zmianie ustawy CIT, ustawy PIT oraz niektórych innych ustaw, który pierwotnie przewidywał objęcie podatkiem CIT spółki komandytowo akcyjne.
Połączony projekt zawiera zmiany mające na celu zwalczanie szkodliwej konkurencji ze strony części państw, przede wszystkim tzw. rajów podatkowych oraz przeciwdziałanie odraczania czy unikaniu opodatkowania przy wykorzystaniu mechanizmu przesuwania dochodów do spółek zależnych zlokalizowanych w krajach o preferencyjnych systemach podatkowych.
W tym zakresie wskazuje się na struktury cypryjskie oraz luksemburskie. Jako cel wskazuje się również zapobieganie erozji podstawy opodatkowania. Istota tego rozwiązania sprowadza się do obowiązku uwzględniania w podstawie opodatkowania rezydenta krajowego (osoby fizycznej lub podatnika podatku dochodowego od osób prawnych) dochodów kontrolowanych podmiotów zagranicznych mających siedzibę lub zarząd w kraju o niższym, niż obowiązujący w państwie rezydencji podmiotu dominującego, poziomie opodatkowania.
Zgodnie z projektem podatek od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej uzyskanych przez podatnika wynosi 19% podstawy opodatkowania (podstawy obliczenia podatku).
Zagraniczna spółka kontrolowana to:
l) zagraniczna spółkę, mającą siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w rozporządzeniach Ministra Finansów z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową (Dz. U. 2013, poz. 493 oraz poz. 494),
2) zagraniczna spółka mającą siedzibę lub zarząd na terytorium państwa, innego niż wskazanego w pkt l , z którym
a) Rzeczypospolita Polska nie zawarła umowy międzynarodowej, w szczególności
umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo
b) Unia Europejska nie zawarła umowy międzynarodowej
-stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych,
3) zagraniczną spółkę spełniającą łącznie następujące warunki:
a) w spółce tej podatnik posiada nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub w organach stanowiących lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach ,
b) co najmniej 50% przychodów zagranicznej spółki osiągniętych w roku podatkowym , o którym mowa w ust. 5, pochodzi z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych , przychodów ze zbycia udziałów (akcji), wierzytelności, odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, poręczeń i gwarancji, a także przychodów z praw autorskich, praw własności przemysłowej - w tym z tytułu zbycia tych praw, a także zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
przez instrumenty finansowe w rozumieniu projektu ustawy należy rozumieć instrumenty finansowe wymienione w art. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
c) co najmniej jeden rodzaj przychodów z wymienionych w lit. b, uzyskiwanych przez zagraniczną spółkę podlega w państwie jej siedziby lub zarządu opodatkowaniu według stawki podatku dochodowego obowiązującej w tym państwie niższej o co najmniej 25% od stawki, o której mowa w art. 19 ust. 1, lub zwolnieniu lub wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym w tym państwie , chyba że przychody te podlegają zwolnieniu od opodatkowania w państwie siedziby lub zarządu spółki je otrzymującej na podstawie przepisów dyrektywy w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich.
Podstawa opodatkowania
Podstawę opodatkowania ma stanowić dochód zagranicznej spółki kontrolowanej w takiej części, jaka odpowiada posiadanym udziałom związanym z prawem do uczestnictwa w zyskach tej spółki, po odliczeniu kwot:
l) dywidendy otrzymanej przez podatnika od zagranicznej spółki kontrolowanej;
2) z odpłatnego zbycia przez podatnika udziału w zagranicznej spółce kontrolowanej.
Dochód zagranicznej spółki kontrolowanej ma przy tym przypadać proporcjonalnie na okres, w którym spełniony został warunek wskazany:
w art. 24a ust. 3 pkt 3 lit. a ustawy o PDOP / art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. a ustawy o PDOF
posiadania nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub w organach stanowiących lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach, lub w art. 24a ust. 8 ustawy o PDOP / art. 30f ust. 9 ustawy o PDOF.
W przypadku zagranicznej spółki kontrolowanej, o której mowa w ust. 3 pkt 1 (z kraju stosującego nieuczciwą konkurencję), dla ustalenia udziału związanego z prawem do uczestnictwa w zyskach zagranicznej spółki kontrolowanej przyjmuje się, że podatnikowi przysługiwały, przez cały rok podatkowy, o którym mowa w ust. 6, wszystkie prawa do uczestnictwa w zyskach tej spółki.
Obowiązki ewidencyjne
Ustawa nakłada obowiązek prowadzenia rejestru zagranicznych spółek.
Po zakończeniu roku podatkowego nie później niż przed upływem terminu do złożenia zeznania, nałożono również obowiązek:
- zaewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej spółce kontrolowanej (w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowej),
- do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do określenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.
Podatnicy będą również obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu z zagranicznej spółki kontrolowanej osiągniętego w roku podatkowym do końca dziewiątego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny.
Projekt ustawy wskazuje również na wyłączenia spod opodatkowania m.in. gdy: zagraniczna spółka kontrolowana, podlegająca opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego i prowadzi w tym państwie rzeczywistą działalność gospodarczą.
Omawianą regulację posiada szereg państw członkowskich Unii Europejskiej, takich jak: Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Portugalia, Hiszpania, czy Włochy jak również państwa pozaeuropejskie , takie jak: USA, Kanada, Japonia czy Chiny. Planuje się, że projektowane zmiany mają wejść w życie zasadniczo od 2015 r. jednak zgodnie z obecnym projektem regulacje związane z CFC mają wejść w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od ogłoszenia zmian w Dzienniku Ustaw – zmiany w tym zakresie mogą więc wejść w życie jeszcze w 2014 r.
Tekst: Tomasz Musialski, Konsultant Podatkowy w Dziale Podatków Bezpośrednich ECDDP Sp. z o.o.