W lipcu 2011 nowe przepisy ADR

Od 3 do 8 maja br. w Genewie odbyło się posiedzenie przedstawicieli poszczególnych państw, którzy przyjęli zmiany. Warto przypomnieć, że do dzisiaj stronami umowy ADR (towary niebezpieczne) jest 46 państw, nie tylko europejskich.

Obecnie głównym zagadnieniem jest dostosowanie regulacji do przepisów modelowych ONZ, co będzie przekładać się na postępujący proces harmonizacji regulacji w poszczególnych gałęziach transportu oraz zmiany w zakresie systemu szkoleń.

WAŻNE!

Zmianie ulegają liczne definicje, w tym w zakresie przewozu ratunkowego. Umowa ADR nie będzie miała zastosowania do przewozu wykonywanego lub nadzorowanego przez służby ratownicze w przypadku przewozu uszkodzonych lub zdefektowanych pojazdów do najbliższego dopuszczonego parkingu. Zwolniono z ADR także przewóz artykułów spożywczych zawierających materiały niebezpieczne (np. bita śmietana w aerozolach).

Szkolenia

Nowe regulacje wprowadzają obowiązek (dotychczas było to zalecenie niesformułowane kategorycznie), by przed rozpoczęciem wykonywania czynności związanych z towarami niebezpiecznymi każdy pracownik został odpowiednio przeszkolony. Zaświadczenia z przeszkolenia powinny być przechowywane przez okres ustalony przez „właściwą władzę”. Warto przyjąć okres co najmniej pięciu lat.

Dokumentacja

Zmieni się także praktyka przewoźnika. Musi on nie tylko upewnić się, że ma wymagane dokumenty, lecz także sprawdzić ich zawartość pod kątem odpowiedniości i kompletności.

Rozładowujący towar będzie musiał upewniać się, że ładunek spełnia wymagania przepisów (dotychczas miał nie utrudniać rozładunku i posprzątać pojazd, gdy doszło do jego zabrudzenia).

WAŻNE!

Wprowadzono nowe okresy przejściowe – jednym z najważniejszych jest ten, który pozwala, by przepisy klasyfikacyjne dotyczące materiałów szkodliwych dla środowiska, które obowiązują do 31 grudnia 2010 r., mogły być używane do 31 grudnia 2013 r.

Nowe definicje

Warto pamiętać też, że wprowadzono nowe definicje dla mieszanin oraz zmieniono definicje „flegmatyzacji” dla klasy 1. W klasie 3 (materiały ciekłe zapalne) dodano nowe nazwy towaru UN 1999. Nowa jest także definicja samonagrzewania. Dla materiałów toksycznych inhalacyjnie jest 6 nowych numerów UN. Wykreślono produkty GMMO z klasy 6.2 – PS 219 oraz przyjęto wytyczne OECD dla działania na skórę (część 2 umowy ADR).

Zmieniono także zapisy dotyczące towarów niebezpiecznych. Zmiany obejmują przebudowę kolumn wskazujących dopuszczalne kody zwolnienia LQ. Nowe wpisy polegają na podawaniu dla każdego towaru, gdy ma to zastosowanie, danych w „l” lub „kg” (część 3 umowy ADR – wykaz towarów niebezpiecznych).

Dotychczasowe regulacje będą miały zastosowanie do 2015 r., mimo że nie będzie ich już w przepisach.

Zmieniono łącznie 158 wpisów i dodano 19 nowych (0509, 1471, 3482–3495).

Opakowania

Kolejne zmiany dotyczą konstrukcyjnych wymagań dla opakowań z tworzywa. Uzupełnione zostały także instrukcje pakowania. Dla butli stalowych (dla UN 1011, 1075, 1965, 1969 i 1978) wydłużono okres badania do 15 lat (część 4 umowy ADR). W zakresie dokumentacji (część 5 umowy ADR) zmianie ulega format wpisu w dokumenty przewozowe dla odpadu. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami powinien on brzmieć następująco:

„UN 1230 ODPAD METANOL, 3, (6.1), II” lub „UN 1230 ODPAD METANOL, 3 (6.1), GP II” lub „UN 1993 ODPAD MATERIAŁ CIEKŁY ZAPALNY, I.N.O. (toluen i alkohol etylowy), 3, II” lub „UN 1993 ODPAD MATERIAŁ CIEKŁY ZAPALNY, I.N.O. (toluen i alkohol etylowy), 3, GP II”.

Przy zastosowaniu przepisu dla odpadów z 2.1.3.5.5, oficjalną nazwę przewozową uzupełnia się następująco: „ODPAD WEDŁUG 2.1.3.5.5” (np. „UN 3264 MATERIAŁ ŻRĄCY KWAŚNY NIEORGANICZNY CIEKŁY, I.N.O., 8, II ODPAD WEDŁUG 2.1.3.5.5”). Kolejną zmianą jest odstąpienie od podawania nazwy technicznej zgodnie z przepisem specjalnym 274 działu 3.3.

WSKAZÓWKA!

Wszystkie dokumenty przewozowe mają być przechowywane 3 miesiące.

Instrukcja dla kierowcy

Zmieniono także wzór instrukcji pisemnej dla kierowcy. Dokument ten od 2009 r. powinien być dostarczany kierowcy przez przewoźnika. Zmiana obejmuje dodanie nalepek dla towarów szkodliwych dla środowiska oraz przewożonych w podwyższonej temperaturze. Zawarty w instrukcji katalog wyposażenia (zależnego od oznaczeń – nalepek) obejmuje zmianę „pojemnika z tworzywa” na „pojemnik” do zbierania pozostałości. Dodatkowo szufla, mata i wspomniany pojemnik są wymagane tylko dla materiałów stałych lub ciekłych z nalepkami nr 3, 4.1, 4.3, 8 i 9. Na przykład chlor w postaci gazowej ma przypisane nalepki nr 2.3, 5.1 i 8, co wymagało przy jego przewozie wspomnianego powyżej wyposażenia. Był to zapis niecelowy. Przepisy w zakresie transportu kolejowego wprowadziły obowiązek stosowania instrukcji pisemnej, podobnie jak w transporcie drogowym. Wymagane wyposażenie będzie zależne od regulacji wewnętrznych poszczególnych krajów.

Szkolenia kierowców

Po raz kolejny zmodyfikowano wymagania szkoleniowe dla kierowców (część 8 umowy ADR). Ostateczne brzmienie regulacji przedstawia się następująco:

1. Kierowcy pojazdów przewożących towary niebezpieczne powinni posiadać zaświadczenie wydane przez właściwą władzę (a nie jak dotychczas przez jednostkę wskazaną lub upoważnioną – czyli w Polsce ośrodki szkolenia). Oznacza to, że zaświadczenia będzie wydawał „organ”.

2. Zmienia się wzór zaświadczenia – będzie ono miało postać karty zbliżonej do znanej z systemu tachografu cyfrowego karty kierowcy.

3. Wprowadzono fakultatywną możliwość, by właściwa władza zezwoliła na prowadzenie kursów podstawowych ograniczonych do określonych towarów niebezpiecznych, klasy lub klas. Będzie zatem możliwe ukończenie kursu „do przewozu oleju napędowego w cysternie”. Kto w Polsce będzie „właściwą władzą” w tym zakresie, musi zostać doprecyzowane. Obecnie za nadzór nad procesem kształcenia odpowiadają marszałkowie (mimo że nie są wskazani jako „właściwe władze”, a za pozostałe zagadnienia wynikające z umowy ADR, jak np. tworzenie pytań na egzaminy dla kierowców, odpowiada Transportowy Dozór Techniczny).

4. Jasno wyartykułowano obowiązek prowadzenia ćwiczeń praktycznych podczas kursów.

5. Szkolenie podstawowe oraz szkolenie specjalistyczne (dotyczące prowadzenia cystern, materiałów wybuchowych lub radioaktywnych) mogą być organizowane w formie kursów zintegrowanych, prowadzonych łącznie przez tę samą jednostkę szkolącą.

6. Kierowca nabywa uprawnienia na okres pięciu lat, może jednak w okresie roku poprzedzającego upływ daty ważności przystąpić do kursu doskonalącego i zdać egzamin, w wyniku czego ważność uprawnień jest przedłużana o kolejne pięć lat, licząc od daty upływu ważności poprzedniego egzaminu. Dodano nową zasadę, w myśl której kierowca może przystąpić do kursu i egzaminu w okresie poprzedzającym okres dwunastu miesięcy przed upływem terminu ważności posiadanego zaświadczenia. Nowe zaświadczenie będzie wydane na okres pięciu lat, licząc od dnia, w którym kierowca zdał z wynikiem pozytywnym egzamin dotyczący kursu doskonalącego.

Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2011 r.

Warto przypomnieć, że od 1 stycznia 2011 r. wchodzą w życie przepisy wprowadzone poprzednimi zmianami. Wynika to z końca okresów przejściowych przyjętych w poprzednich latach. Zgodnie z tymi przepisami:

● należy stosować nalepki dla klasy 5.2 zgodnie z nowymi wzorami (2 kolory tła),

● należy stosować nalepki w klasie 7 tylko z angielskimi napisami,

● przy przewozie towarów zapakowanych na zasadach zwolnienia LQ (ilości ograniczone) o masie powyżej 8 ton brutto pojazd musi być oznaczany z przodu i z tyłu napisem „LTD QTY” na białym tle. Regulacja w zakresie oznaczenia zmieni się ponownie w wyniku przyjętych zmian ADR 2011 w 2015 r. Zamiast tablic z napisem będzie stosowany romb z zaczernionymi rogami (góra i dół) o wymiarach 25 x 25 cm.

Niestety, kolejne przepisy za 2 lub 3 lata trzeba będzie znów zmienić. Trudno zrozumieć, jaki jest cel zmian w kolejności opisywania towarów w listach przewozowych. Za niewłaściwą kolejność może być nałożona kara (np. w Polsce 500 zł), a każda zmiana w systemach informatycznych to dodatkowy koszt. Nowe regulacje w żaden sposób nie przekładają się na poprawę stanu bezpieczeństwa.

PODSTAWA PRAWNA

● Ustawa z 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (DzU nr 199, poz. 1671).