Szwecja

Przepisy wjazdowe

Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/ Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Królestwa Szwecji do 90 dni jest paszport bądź dowód osobisty (starego i nowego wzoru). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę w przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych należy zwrócić na aktualność zdjęcia).

Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityki bezpieczeństwa i zdrowia publicznego. Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej dostępne są na stronie internetowej MSZ: www.msz.gov.pl w dziale Informacje konsularne – „Informacje dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów UE/EOG”.

Z dniem 30 kwietnia 2006 r. (zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/38/WE z 29 kwietnia 2004 r.) w przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyska też członek rodziny obywatela UE nie mający unijnego obywatelstwa, niezależnie od jego przynależności państwowej.

Pobyt powyżej 90 dni. Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:

• zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
• mający wystarczające środki utrzymania dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas swego pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
• przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.

W przypadku takiego pobytu po 30 kwietnia 2006 r. państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się.

Osoby, które zamierzają przebywać w Szwecji dłużej lub też osiedlić się tu, powinny złożyć wniosek i uzyskać prawo pobytu (uppehållstillstånd). W tym celu należy skontaktować się z najbliższym oddziałem szwedzkiego Urzędu Migracyjnego (Migrationsverket: www.migrationsverket.se). Do złożenia wniosku, jak i do załatwienia innych spraw związanych z pobytem (bank, ubezpieczenie), wymagany jest paszport. Za złożenie wniosku i wydanie zgody na pobyt nie są pobierane żadne opłaty. Decyzje podejmowane są w ciągu 6 miesięcy od daty złożenia wniosku. W przypadku negatywnej decyzji urzędu migracyjnego należy opuścić Szwecję. Przysługuje wówczas odwołanie do Komisji ds. Cudzoziemców (Utlänningsnämnden: www.un.se) w terminie trzech tygodni od daty otrzymania informacji o odrzuceniu wniosku.

Po uzyskaniu pozwolenia na pobyt w Szwecji na okres minimum 1 roku, otrzymuje się szwedzki numer ewidencyjny, potocznie nazywany numerem osobowym (personnummer), co jest podstawowym warunkiem stabilnego funkcjonowania w tym kraju. Bez niego praktycznie nie można np. założyć konta w banku, wynająć mieszkania, podłączyć telefonu. Do czasu uzyskania numeru osobowego mająca prawo pobytu rodzina pracownika nie może korzystać z objętego ubezpieczeniem leczenia planowego (sam pracownik może być objęty opieką medyczną na podstawie numeru prowizorycznego – samordningsnummer); żona i dzieci pracownika mogą w tym przypadku korzystać tylko z leczenia, do którego uprawnia ich Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) lub inny, odpowiedni dokument kategorii E100.

---

Praca. Od 1 maja 2004 r. obywatele polscy mogą swobodnie poszukiwać w Szwecji zatrudnienia, podjąć pracę i uzyskać prawo pobytu. Polak pracujący w Szwecji powinien być traktowany na równi z obywatelem szwedzkim – ma takie same prawa i obowiązki pod względem warunków zatrudnienia, pracy, wynagrodzenia, stosunku pracy, czy szkolenia zawodowego. Dotyczy to w tym samym stopniu pracownika, który podejmuje zatrudnienie, jak i członków jego rodziny. Współmałżonek i dzieci mają również prawo do pobytu i podjęcia pracy. Aby znaleźć pracę, nie trzeba rejestrować się w urzędzie zatrudnienia. Jednakże rejestracja jest niezbędna, aby uzyskać świadczenia dla bezrobotnych lub zapisać się na kurs; świadczenia te przysługują jedynie w przypadku wcześniejszego zatrudnienia na terenie Szwecji. Placówki Urzędu Pośrednictwa Pracy (Arbetsförmodlingen: www.ams.se) służą pomocą zarówno osobom poszukującym pracy, jak i oferującym pracę. W przypadku utraty pracy można zarejestrować się w lokalnym urzędzie zatrudnienia. Po spełnieniu określonych warunków można ubiegać się o przyznanie zasiłku dla bezrobotnych. Szczegółowe informacje znajdują się w lokalnym urzędzie zatrudnienia (Arbetsförmedlingen: www.amv.se).

Osoby zamierzające podjąć pracę za granicą powinny zweryfikować rzetelność oferty zatrudnienia. Odradza się zawieranie umów z niesprawdzonymi firmami lub indywidualnymi pośrednikami (zarówno polskimi, jak i szwedzkimi), oferującymi wyjazdy do pracy sezonowej przy zbiorach runa leśnego lub pomoc w uzyskaniu innej pracy. Uwaga: wykazy jednostek, które mają wpis do rejestru agencji zatrudnienia, umieszczone są na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki i Pracy: www.praca.gov.pl (w dziale ,,Pośrednictwo pracy”). Informację, czy dana jednostka ma wpis do rejestru agencji zatrudnienia, można też uzyskać w powiatowym lub wojewódzkim urzędzie pracy. Konsulaty na terenie Królestwa Szwecji nie zajmują się pośrednictwem w poszukiwaniu pracy, ani nie udzielają pomocy przy poszukiwaniu miejsca zamieszkania w Szwecji.

Przepisy celne

Osoby wjeżdżające bezpośrednio z obszaru UE nie płacą cła za przewożone rzeczy przeznaczone do użytku osobistego i nie są poddawane żadnym formalnościom granicznym. Ograniczenia i specjalne wymogi dotyczą wwozu: zwierząt, alkoholu, tytoniu, broni i amunicji, niebezpiecznych narzędzi, strzykawek podskórnych wraz z igłami. Niedozwolony jest wwóz narkotyków, środków dopingujących, pornografii. Restrykcje wywozowe obejmują m.in. materiały palne, produkty o znaczeniu strategicznym oraz przedmioty o szczególnej wartości dla kultury. Nie ma ograniczeń co do wwozu z terenu UE do Szwecji środków finansowych. Transakcje powyżej 100 000 SEK są rejestrowane ze względów statystycznych. Bezcłowy przywóz alkoholu z innego kraju UE do Szwecji możliwy jest pod warunkiem, że wwiezie go osobiście osoba w wieku minimum 20 lat i będzie on przeznaczony jedynie na własne potrzeby. Obowiązują następujące limity: 10 l mocnego alkoholu, 20 l produktów o średniej zawartości alkoholu, 90 l wina, 110 l piwa. Papierosy mogą być wwiezione przez osobę pełnoletnią w ilości do 200 sztuk. Szczegółowe informacje dotyczące importu i eksportu towarów dostępne są na stronie internetowej szwedzkiego Urzędu Ceł: www.tullverket.se.

Przy zakupach w Szwecji obowiązuje podatek VAT (w Szwecji nazywany MOMS) i akcyza na wybrane towary, takie jak alkohol i papierosy. Prawie wszystkie towary objęte są podstawową stawką VAT w wysokości 25 proc. ceny. Przywóz zwierząt domowych. Właściciel psa lub kota może wwieźć zwierzę do Szwecji pod warunkiem właściwego oznakowania go tatuażem lub mikrochipem oraz przedstawienia aktualnego paszportu dla zwierzęcia z udokumentowaniem odpowiednich szczepień i badań (szczepienie przeciw wściekliźnie wraz z testami na antyciała, odrobaczenie). Przywóz broni. Przywóz broni do Szwecji z terenu Polski w celach łowieckich i sportowych następuje na podstawie Europejskiej Karty Broni Palnej oraz udokumentowania przyczyny podróży.

Przepisy prawne

Obywatele polscy mogą w zasadzie bez przeszkód nabywać nieruchomości w Szwecji. Nie ma wymogu uzyskiwania specjalnych pozwoleń, z wyjątkiem nabycia nieruchomości o charakterze rolniczym oraz w celu wynajmu. Właściwymi urzędami w sprawach badania, czy występują przeszkody co do zakupu nieruchomości przez cudzoziemców, są organy administracji lokalnej szczebla wojewódzkiego. Ponadto w przypadku zakupu lokalu spółdzielczego zaleca się uprzedni kontakt z zarządem wspólnoty. Umowę należy zarejestrować w urzędzie skarbowym i wnieść opłatę od umowy cywilnoprawnej (1,5 proc. wartości nieruchomości).

Obowiązuje powszechny roczny podatek od nieruchomości (dotyczy domów wolnostojących, posiadłości i gruntów); właściciel obowiązany jest do składania corocznej deklaracji podatkowej i opłacania podatku katastralnego. Zaleca się zawieranie kontraktu na zakup nieruchomości za pośrednictwem szwedzkich koncesjonowanych agentów ds. nieruchomości lub doradców bankowych. Adresy agentów można uzyskać w szwedzkim Stowarzyszeniu Agentów Nieruchomości (Mäklarsamfundet: www.maklarsamfundet.se). Zakup nieruchomości w Szwecji nie uprawnia automatycznie właściciela do uzyskania prawa pobytu.

Meldunek

W Szwecji nie ma obowiązku meldunkowego.

---

Ubezpieczenie

Ze względu na wysokie koszty usług medycznych w Szwecji zaleca się wykupienie indywidualnej polisy ubezpieczeniowej od kosztów leczenia, od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz na powrót chorego do kraju. Przy podróżach samochodem wskazane jest dodatkowe ubezpieczenie komunikacyjne (oprócz obowiązkowego OC, również Assistance i AC).

Szczepienia, służba zdrowia

Osoby opłacające w Polsce składki na NFZ w nagłych przypadkach mają prawo do skorzystania w Szwecji z opieki medycznej w ramach ubezpieczenia. W tym celu należy okazać bezpośrednio w placówce medycznej dokument potwierdzający fakt ubezpieczenia – Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ).

Uwaga: Od 1 stycznia 2006 r. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) zastąpiła dotychczasowy druk E111, umożliwiający obywatelom Unii korzystanie z opieki medycznej w innych krajach członkowskich. Aby ją otrzymać, wystarczy zgłosić się do najbliższego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia. EKUZ uprawnia tylko do korzystania z podstawowych usług medycznych, dlatego wyjeżdżającym za granicę zaleca się wykupienie dodatkowych ubezpieczeń prywatnych, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie, jak również koszty opieki medycznej w prywatnych szpitalach i klinikach. Wskazane jest wykupienie indywidualnego pakietu ubezpieczeniowego, szczególnie od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia (poza EKUZ).

Świadczenia zapewnione przez EKUZ nie obejmują tych przypadków. Szczegółowe informacje o EKUZ zamieszczone są na stronach internetowych NFZ: www.nfz.gov.pl.
Podróżni udający się do Szwecji powinni pamiętać, że opieka medyczna dla osób ubezpieczonych nie jest bezpłatna. Odpłatność za poszczególne usługi jest określana przez szwedzkie władze lokalne. Osoby objęte ubezpieczeniem zapłacą taką samą kwotę jak obywatele Szwecji: za wizytę u specjalisty lub pomoc w nagłym wypadku (w zależności od województwa i specjalności lekarza) – od 130 do 300 SEK, za dzień pobytu w szpitalu 80 – 120 SEK (po przekroczeniu kwoty 900 SEK w czasie do 12 miesięcy – bezpłatnie). Leczenie dzieci osób ubezpieczonych (do lat 20) jest bezpłatne. Za leki obowiązuje odpłatność, nie więcej niż 1800 SEK w ciągu 12 miesięcy.

Obywatele polscy mający prawo pobytu w Szwecji, są również uprawnieni do korzystania z powszechnego systemu zdrowotnego w Szwecji na takich samych warunkach jak obywatele szwedzcy, po uprzednim uzyskaniu pełnego numeru ewidencyjnego – personnummer (lub numeru tymczasowego – samordningsnummer, jeżeli jego posiadaczem jest osoba świadcząca pracę). Składki na ubezpieczenie są pobierane w ramach standardowego systemu podatkowego. System ten zapewnia podstawową opiekę medyczną i leczenie szpitalne według zryczałtowanych stawek.

Informacje dla kierowców

Samochody prywatne mogą być swobodnie wwożone do Szwecji z terenu UE i użytkowane na obcych tablicach rejestracyjnych do 1 roku. Przed dokonaniem rejestracji samochodu w Szwecji niezbędny jest obowiązkowy (płatny) przegląd w wyspecjalizowanej sieci stacji diagnostycznych (Svensk Bilprovning: www.bilprovningen.se). Niezbędne jest do tego prawo jazdy i polski dowód rejestracyjny. Po pozytywnej inspekcji pojazdu należy złożyć odpowiedni wniosek rejestracyjny do Centralnego Rejestru Pojazdów (Bilregistret). Osoba składająca wniosek musi wykazać miejsce zamieszkania w Szwecji oraz dowód tożsamości. Przywóz do Szwecji nowego samochodu (o przebiegu mniejszym niż 6000 km lub w ciągu 6 miesięcy od daty pierwszej rejestracji) będzie się wiązać z koniecznością zapłaty podatku VAT.

Informacje na temat sprowadzania oraz rejestracji pojazdów w Szwecji znajdują się na stronie internetowej Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket: www.vv.se). Ważne prawo jazdy wydane w Polsce obowiązuje w Szwecji, jeśli nie zostało wymienione na szwedzkie prawo jazdy. Prawo jazdy wydane w Polsce może być wymienione na szwedzkie, jeśli posiadacz uzyskał pozwolenie na stały pobyt w Szwecji. Wnioski w tych sprawach przyjmują właściwe szwedzkie urzędy wojewódzkie (Länsstyrelsen). Bezwzględny limit wieku dla osób kierujących pojazdami samochodowymi wynosi 18 lat. Ponadto warto wiedzieć, że:

• niezależnie od pory dnia i roku używanie świateł mijania jest obowiązkowe;
• z uwagi na bardzo częste i tragiczne w skutkach kolizje ze zwierzyną leśną (np. z łosiami) należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia samochodu przez tereny zalesione – koszty ewentualnych szkód po kolizji ze zwierzyną leśną użytkownik pojazdu ponosi we własnym zakresie, o ile nie wykupi specjalnego ubezpieczenia;
• rygorystycznie traktowane są ograniczenia prędkości na drogach (autostrady – 110 km/godz., drogi – 90 km/godz., teren zabudowany – 50 km/godz.);
• wszyscy pasażerowie samochodu muszą używać pasów bezpieczeństwa;
• obowiązkowe są odpowiednie siedzenia dla dzieci do 12. roku życia;
• prawo szwedzkie jest bardzo surowe w stosunku do osób łamiących przepisy drogowe, a w szczególności wobec osób prowadzących pojazd pod wpływem alkoholu (dozwolony limit stężenia alkoholu we krwi wynosi 0,2 promila, a w wydychanym powietrzu 0,1 mg/1); kary za łamanie przepisów są surowe (od wysokiego mandatu i odebrania prawa jazdy, aż do kary pozbawienia wolności);
• wszystkie samochody prywatne starsze niż 2 lata podlegają co roku kontroli w stacji diagnostycznej;
• Polacy przyjeżdżający do Szwecji nie muszą legitymować się zieloną kartą, wystarczy dowód ubezpieczenia OC; zaleca się wykupienie polisy Assistance ze względu na wysokie koszty holowania samochodu;
• w przypadku nabycia samochodu w Szwecji w celu wywozu do Polski należy zgłosić się z wnioskiem (można go znaleźć na stronie: www.vv.se) oraz dowodem tymczasowego ubezpieczenia pojazdu do Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket), aby uzyskać tymczasowy dowód rejestracyjny i tablice; jednocześnie poprzedni właściciel powinien wyrejestrować pojazd. Osoby rejestrujące pojazd w Polsce obowiązane są ponadto przedstawić dowód opłacenia podatku akcyzowego. Przy imporcie samochodu z przebiegiem mniejszym niż 6000 km lub w ciągu 6 miesięcy od daty jego pierwszej rejestracji należy zapłacić w Polsce podatek VAT podczas rejestracji.

Uwaga: urzędy konsularne w Szwecji przestrzegają kierowców przed spożywaniem alkoholu podczas podróży promowej do portów szwedzkich. Kontrola trzeźwości kierowców jest przeprowadzana rutynowo na przejściach granicznych.

Przydatne informacje

• Oficjalna strona promocyjna Królestwa Szwecji: www.sweden.se,
• rząd Królestwa Szwecji: www.regeringen.se,
• parlament: www.riksdagen.se,
• kasa ubezpieczeniowa (Försäkringskassan): www.fk.se,
• Instytut Szwedzki: www.si.se,
• urząd podatkowy: www.skatteverket.se,
• policja: www.polisen.se,
• urząd migracyjny (Migrationsverket): www.migrationsverket.se,
• szwedzki urząd ds. wyższego wykształcenia (Högskoleverket): www.hsv.se,
• portal informujący o warunkach studiowania w Szwecji: www.studyinsweden.se,
• Bank Wolnych Miejsc (pośrednictwo pracy): www.platsbanken.ams.se,
• urząd zatrudnienia (Arbetsförmedlingen): www.amv.se,
• Wydział EkonomicznoHandlowy Ambasady RP w Sztokholmie: www.polcommerce.com.

Stolica: Sztokholm
Waluta: korona szwedzka (SEK)
Język urzędowy: szwedzki
Inne języki: angielski, fiński

źródło: Ministerstwo Spraw Zagranicznych